Bacon (John), Eng. beeldhouwer en schrijver, 24 Nov. 1740—4 Aug. 1799; monument van W. Pitt (Westminsterabdij, Londen) en van S. Johnson (St. Paulskerk, Londen). B. heeft ook het instrument om de vormen van het model op het marmer over te brengen zeer verbeterd.
Bae»n(Roger),Engelsch scholastisch wijsgeer, 1214 —1294, „Doctor mirabilis”, studeerde in Oxford en Parijs theologie, wiskunde en natuurwetenschap, trad in de orde der Franciscanen, en vestigde zich te Oxford. Om zijn scherpe kritiek over kerkelijke toestanden, zijn nieuwe ideeën in natuur- en sterrenkunde, zijn uitgebreid verkeer met geleerden, geraakte hij in moeilijkheden met de oversten van zijn kloosterorde. Voor zijn beschermer Paus Clemens IV schreef hij zijn Opus Majus, een verklaring daarvan, Opus Minus en een inleiding Opus Tertium. Zijn natuurkundige proefnemingen verbruikten zijn geheele vermogen (2000 Pond St.).
Zijn beroemde tijdgenooten Albert en Thomas v. Aq. stelt hij niet hoog; zij zijn leeraars zonder geleerd te hebben. De laatste schrijft dikke boeken over Aristoteles, zonder Grieksch te kennen en van de wisk. en fysika op de hoogte te zijn. De wereld is vol vooroordeelen, autoriteit, frazes, gebrek aan zelfkritiek. De ergste vijand der wetenschap is de meening, dat zij al afgesloten zijn zou, het beroep op beroemde namen. In plaats van logika en grammatika te studeeren, moest men Grieksch en Hebreeuwsch leeren en het werken met natuurk. en astron. instrumenten. B. dringt onophoudelijk aan op methodisch onderzoek van de werkelijkheid en de studie der wiskunde, die de grondslag is van alle wetenschap.
Hij heeft vergrootglazen uitgevonden, het buskruit gekend, juiste waarnemingen gedaan over straalbreking en het zien. Hij bepaalde het eerst de ligging van het brandpunt van een hollen spiegel. Verder gaf hij de mogelijkheid aan van de constructie van een verrekijker. Merkwaardig is zijn inzicht, dat in elk zien, ook van het dier, een oordeeler zich doet gelden. Ook heeft hij den kalender trachten te verbeteren, is tot belangrijke chemische ontdekkingen gekomen, en zelfs zegt hij, dat men wagens en schepen bouwen kan, die zonder paarden en zeilen zich pijlsnel kunnen voortbewegen.
Naast dit alles vindt men bij hem de gewone scholastische leer aangaande de verhouding van wetenschap en theologie, de ondergeschiktheid van het denken aan het geloof, de beteekenis der mystieke extaze, enz.
Ook gelooft hij aan de kunst van goudmaken, aan astrologie (waarbij hij den invloed van de constellatie der planeten met de vrijheid van den menschelijken wil weet te vereenigen).
Uitgave van zijn werken door J. S. Brewer, London 1859 (onvolledig). Vgl. E. Charles, R. Bacon Parijs 1861. K. Wemer, Psych. Erk. u. Wisslehre des R.B. 1879.
