Gepubliceerd op 01-12-2020

koraalrif

betekenis & definitie

complex van dieren en planten dat vnl. is opgebouwd uit o.a. koralen, foraminiferen, mosdiertjes, zeesterren en zeeëgels, schaaldieren en kalkwieren. De koralen kunnen niet dieper dan 80 m, de kalkwieren ten hoogste tot 120 m onder de zeespiegel leven, terwijl de temperatuur van zeewater, waarin deze rifbouwende organismen kolonies vormen bij voorkeur 25-30 “C is (alleen in de omgeving van Bermuda komen koraalriffen voor bij lagere temperatuur, nl. 17,7 °C), en ten hoogste in een jaar 7 °C schommelt.

De koraalriffen komen voor tussen 30 “NBr. en 30 “ZBr. (globaal tussen de kreefts- en steenbokskeerkring); de ruim 200000 km2 koraalriffen liggen vnl. in de Indische en Grote Oceaan en in de Caribische Zee. Voor het opbouwen van koraalriffen is zuiver, slibvrij zeewater nodig, dat volledig is beschermd tegen het toestromen van zoet water. Verder moet de zee door branding of stromingen krachtig worden bewogen, zodat voortdurend verse voedingsstoffen en kalk worden aangevoerd. Het water dient 27-30 %c zout te bevatten. De koralen gedijen het best aan de windzijde, omdat aan die zijde het water het meest in beweging wordt gehouden. Koraalgruis en fijner koraalzand hopen zich daarentegen aan de andere kant op.

Men onderscheidt drie typen riffen, nl. de franjeriffen die op het eigenlijke land aansluiten, de plaatriffen die ontstaan op zandbanken, en de barrièreriffen die door een strook water van de kust zijn gescheiden. Koraalriffen in open zee hebben een ringvormige wal en duidt men aan met atol.Koraalriffen beschermen door hun golfbrekende werking de vaak dichtbevolkte kustgebieden tegen overstromingen. Tussen de riffen leven vele soorten planten en dieren; wieren, vissen, weekdieren, wormen, krabben en kreeften, zeesterren en zeeëgels. Eenzame, ver in de oceaan liggende koraaleilanden zijn veilige nestplaatsen voor zeevogels en zeeschildpadden.

De koraalriffen ondervinden bedreigingen door landaanwinning, industrialisatie, toeristische exploitatie, lozingen van olie, bestrijdingsmiddelen en rioolwater. Verder dreigen koraalriffen verstikt te raken door het slib van geërodeerde berghellingen dat door de rivieren naar zee wordt gevoerd. Zo is voor de kust van Florida en rondom het eiland Guam in de Grote Oceaan in het begin van de jaren tachtig ernstige schade aan het koraalrif geconstateerd door de lozing van grote hoeveelheden verwarmd koelwater van elektriciteitscentrales. Suikerfabrieken in het Caribische Gebied brengen door hun afvalstromen zo veel troebelingen in het water teweeg dat het koraalrif sterft. Ook de winning van koraal en zand als bouwmaterialen bij de aanleg van wegen en dijken vertroebelt het water over grote afstanden, maar zij heeft bovendien tot gevolg dat een meters dikke laag fijn gruis achterblijft, waarop larven van koraalvormende poliepen zich nauwelijks meer kunnen vasthechten. Ook het toerisme vormt een bedreiging voor de koraalriffen.

In het Caribische Gebied en in delen van het Barrièrerif voor de Australische oostkust richten vissersboten die voor anker gaan en speervissende duikers veel schade aan. Ook de commerciële vangst van schelpen en aquariumvissen, waarbij men soms het gebruik van explosieven niet schuwt, is funest. Het koraalrif rondom Bonaire heeft de status van marien park gekregen. De plannen van de Australische regering om het Barrièrerif ten minste voor een deel te beschermen, botsen met de belangen van de deelstaat Queensland, die concessies wil verlenen voor de winning van aardolie op het rif.

< >