Gepubliceerd op 01-12-2020

glas

betekenis & definitie

Ruw glas wordt gemaakt uit zand, soda (natriumcarbonaat), kalksteen, dolo­miet en wat natriumsulfaat. Deze stoffen worden bij hoge temperaturen (1400-1600 °C) in grote ovens samenge­smolten tot glas.

Chemisch gezien bestaat glas uit natriumcalciummagnesiumsilicaat. Voor speciale soorten glas worden aan dit basismateriaal stoffen toegevoegd, zoals lood, carbonaten of aluminiumoxide. Hoe­wel glas uit niet-giftige grondstoffen wordt samengesteld, ontstaan bij het smeltproces giftige gasvormige bijprodukten, zoals zwaveldioxide, fluor en stikstofoxiden.Glas wordt gebruikt voor veel doeleinden, o.a. flessen, optische vezels, isolatiewol en vensterglas. In Europa wordt jaarlijks ca. 15 mln. t geproduceerd. Een belangrijk deel daarvan komt als afval vrij, m.n. in de vorm van flessen en potten.

Afvalglas Bijna 14 % van het huishoude­lijk afval bestaat in Nederland uit glas; dit komt neer op 550000 t. Voor het overgro­te deel gaat het om eenmalige verpakkin­gen (flessen en potjes) waarover geen sta­tiegeld wordt berekend. Glas wordt in de natuur niet afgebroken en het neemt op een stortplaats blijvend veel ruimte in.

Ook verwerking in een verbrandingsoven is bezwaarlijk, omdat het glas de oven kan beschadigen. Terugdringen van de hoe­veelheid glas in het afval is dan ook erg belangrijk. Daartoe staan twee wegen open: het herinvoeren van het statiegeld en het gescheiden inzamelen en omsmel­ten tot nieuw glas.

In 1981 liet de minister van Volksgezond­heid en Milieuhygiëne weten de voorkeur te geven aan het herinvoeren van statie­geld, dit mede omdat de kosten van ge­scheiden inzameling door de samenleving moeten worden betaald. Het toepassen van retourflessen met statiegeld geeft bo­vendien de grootst mogelijke besparing aan grondstoffen en energie. Wel moet be­dacht worden dat het reinigen van de ge­bruikte flessen zeer zorgvuldig moet ge­beuren en daardoor veel energie vraagt en een aanzienlijke stroom afvalwater met zich meebrengt. Bovendien gaat een re­tourfles tientallen malen mee. Het invoe­ren van een retourflessensysteem zou sterk vereenvoudigd worden door een standaar­disering van het flessenassortiment.

Van oud glas kan weer nieuw gemaakt worden, wat voor de glasfabrieken een aanzienlijke besparing aan energie en grondstoffen betekent. Het is dan ook nut­tig het afvalglas gescheiden in te zamelen. Dit gebeurt d.m.v. glasbakken, die om de zoveel tijd worden geleegd of o.a. in Gent door speciaal daarvoor ingerichte vracht­wagens die aan huis afvalglas ophalen. Het glas wordt naar een glaswasstraat ge­bracht, waar het tot scherven geslagen en gereinigd wordt. Daarna wordt het naar de glasfabriek gebracht, waar het wordt gebruikt bij de fabricage van nieuw glas.

In de glasbakken komen allerlei kleuren en soorten glas door elkaar. Daardoor kan uit dit afvalglas niet een willekeurige glas­soort gemaakt worden.

In 1982 werd ca. 150000 t glas op deze wijze ingezameld. Hieruit blijkt dat de be­reidheid van de bevolking om afvalglas te scheiden van het overige afval wel op gang is gekomen, maar nog voor verbetering vatbaar is. De gemeentelijke overheid dient ervoor te zorgen dat er voldoende glasbakken geplaatst worden en vooral ook dat deze tijdig geleegd worden.