chemische verbindingen die kunnen zijn opgebouwd uit de elementen fluor, chloor, waterstof en koolstof. In 1931 werd de eerste fluorchloorkoolwaterstof door het chemische concern Du Pont de Nemours onder de handelsnaam Freon 12 (CC12F2) als koelmiddel op de markt gebracht.
Vanaf 1943 dateert het gebruik van Freon 11 (CC13F) en 12 als drijfgassen in spuitbussen. De belangrijkste toepassingen in 1980 van de meest gebruikte fluorchloorkoolwaterstoffen Freon 11 en 12 betreffen: de drijfgassen (EG: 58 % van het totale verbruik; vs: 4 %); het gebruik in koelapparatuur (EG: 10 %; vs: 50 %); schuimmiddelen voor → kunststoffen (EG: 29 %; vs: 27 %); synthese van plastics, oplosmiddelen (EG: 3 %; vs: 19 %). In de vs is het gebruik als drijfgas alleen voor speciaal omschreven toepassingen toegestaan. De produktie van Freon 11 en 12 bedroeg in 1980 in de EG 244000 t, in de vs 289000 t en mondiaal 750000 t.De fluorchloorkoolwaterstoffen zijn onbrandbaar (behalve de gedeeltelijk gehalogeneerde verbindingen die brandbaar kunnen zijn), niet explosief, hebben een hoge verdampingswarmte, zijn goede oplosmiddelen en hebben een zeer lage toxiciteit. Zij worden zeer veel toegepast bij de fabricage van spuitbussen en in de koel- en airconditioning-industrieën.
Bij blootstelling aan zeer hoge concentraties werken de fluorchloorkoolwaterstoffen verdovend en kan bewusteloosheid optreden; dit effect is volledig reversibel (vandaar het gebruik als narcosemiddel).
Voorts kan bij blootstelling aan hoge concentraties het hart onregelmatig gaan functioneren. Bij het gebruik van drijfgassen als ‘drug’ hebben zich dodelijke ongelukken voorgedaan (o.a. ten gevolge van hartstilstand). Het toxicologisch risico voor de mens betreft echter vnl. de vorming van fosgeen bij contact van het gas met een vlam of een gloeiend oppervlak. Ook zuren en chloor kunnen worden gevormd. Het milieutoxicologisch risico betreft een mogelijke aantasting van de ozonlaag (→ drijfgassen) door Freon 11 en 12.
