gassen of mengsels van gassen, die dienen om een bepaalde stof waarmee zij zich in een spuitbus bevinden, naar buiten te drijven. Drijfgassen zijn chemisch weinig reactieve verbindingen.
De bekendste drijfgassen zijn de onder druk vloeibaar gemaakte fluorchloorkoolwaterstoffen. In de EG bedroeg het gebruik van fluorchloorkoolwaterstoffen als drijfgas in 1976 ca. 177000 t en in 1980 ca. 126000 t. Deze verbindingen hebben een lage oplosbaarheid in water en zijn chemisch stabiel. In het algemeen neemt de stabiliteit toe met het aantal fluoratomen in het molecuul.
Als de stoffen zijn vrijgekomen in de atmosfeer verplaatsen zij zich naar hogere lagen in de troposfeer, de onderste laag van de atmosfeer. Hier vindt afbraak plaats van sommige fluorchloorkoolwaterstoffen. Gebleken is dat via een keten van reacties afbraak van ozonmoleculen kan plaatsvinden. Deze reacties worden versneld door chloorradicalen afkomstig van de fluorchloorkoolwaterstoffen. Dit kan leiden tot een reductie van de ozonlaag die ultraviolette straling filtert. Het gevolg daarvan is dat meer schadelijke ultraviolette straling het aardoppervlak bereikt, waardoor het aantal gevallen van huidkanker kan toenemen en ook belangrijke ecologische consequenties denkbaar zijn.
Het is nog steeds een omstreden zaak in welke mate de drijfgassen de ozonlaag aantasten. Evenmin is duidelijk welke rol andere gassen, zoals stikstofoxiden en koolwaterstoffen, hierbij spelen. De drijfgassen bestonden in 1980 in België en Nederland op gewichtsbasis voor resp. 50 % en 20 % uit fluorchloorkoolwaterstoffen. Andere drijfgassen zijn: onder druk vloeibaar gemaakte mengsels van propaan, butaan en isobutaan; onder druk vloeibaar gemaakte zuivere dimethylether (DME) verkregen als produkt door synthese uit methanol; gecomprimeerde gassen, nl. kooldioxide, lachgas en soms stikstof, die worden opgelost in een organisch oplosmiddel, in water of een vaste stof.
Propaan, butaan en isobutaan zijn natuurlijke, kleurloze, onder druk vloeibare en brandbare koolwaterstoffen met een lage toxiciteit. Onder invloed van ultraviolette straling worden deze gassen in de onderste lagen van de atmosfeer binnen 3—30 uur afgebroken. In 1980 maakten deze koolwaterstoffen in België en Nederland resp. 28 % en 62 % uit van de in totaal toegepaste drijfgassen.
In 1980 bestond in België en Nederland resp. 18 % en 20 % van de drijfgassen uit DME. DME is een stabiel, niet corrosief, kleurloos gas met een geringe toxiciteit. Het is minder brandbaar dan propaan en butaan en goed mengbaar met water, hetgeen van belang is bij het gebruik als drijfgas. DME wordt binnen 3-30 uur onder invloed van ultraviolette straling afgebroken in de onderste lagen van de atmosfeer. Kooldioxide eri lachgas zijn onbrandbaar. Zij maakten slechts resp. 4 % en 3 % uit van de in België en Nederland gebruikte drijfgassen, al dan niet in combinatie met een van de andere drijfgassen.
In Nederland moeten spuitbussen die als drijfgas een fluorchloormethaan bevatten, met ingang van 1.4.1979 zijn voorzien van het etiket: Waarschuwing. Bevat een chloorfluormethaan dat schadelijk kan zijn voor het milieu en voor de gezondheid van de mens door vermindering van ozon in de atmosfeer.
Invoeren van drukpompjes maakt toepassing van drijfgassen overbodig.
