Ned. benaming voor schriftelijk af te sluiten overeenkomst tussen een boer (pachter of eigenaar) en de Stichting Beheer Landbouwgronden (SBL). Het doel van de beheersovereenkomst is in een landbouwgebied plaatsen in stand te houden waar flora en fauna (zoals weidevogels, vlinder- en plantesoorten van schrale graslanden en van houtwallen en heggen) betere kansen krijgen zich te handhaven.
In de tegenwoordig gangbare landbouwpraktijk is er voor flora en fauna in het cultuurlandschap weinig ruimte meer over. Dit heeft ertoe geleid dat er vanuit het toenmalige Ministerie van Cultuur, Recreatie en Maatschappelijk Werk stappen zijn ondernomen om gebieden te beschermen. Een van de instrumenten daarbij is de beheersovereenkomst.In een beheersovereenkomst spreken een boer en de SBL af dat de boer op een deel van zijn grond (het beheersgebied) tegen een vergoeding de bedrijfsvoering mede afstemt op natuur- en landschapsbeheer. Voorbeelden van beheersgebieden zijn gelegen in weidevogelgebieden en in schrale graslanden. Om weidevogels (o.a. grutto en kievit) de gelegenheid te geven hun eieren uit te broeden en hun jongen groot te brengen, wordt b.v. in een beheersovereenkomst afgesproken niet voor 15 juni te maaien en het gebruik van kunstmest tot een bepaald niveau te beperken.
Voor het beheersgebied wordt een beheersplan opgesteld, waarin o.m. de verplichtingen voor de boer staan (b.v. ten aanzien van het gebruik van bestrijdingsmiddelen en kunstmest, waterhuishouding en maaimethode) en de afspraken die gemaakt zijn over de vergoedingen. Deze laatste kunnen zijn:
1. een vergoeding voor concreet omschreven aanpassingen in bedrijfsopzet en bedrijfsvoering, in vergelijking met de elders in de regio gebruikelijke bedrijfsuitoefening, ten behoeve van natuur- en landschapsbeheer (beheerdersinkomen);
2. subsidie op gebouwen voor het mede richten van onderhoud en nieuwbouw op het landschapsbeheer;
3. toepassing van de EO-Bergboerenregeling, d.w.z. vergoedingen vanwege permanente natuurlijke handicaps voor de landbouw, inclusief extra subsidie voor bedrijfsontwikkeling.
Het concept-beheersplan wordt opgesteld door een provinciale adviescommissie, waarin het provinciaal bestuur, landbouworganisaties, agrarische vakbonden, het Rijk en de consulent Natuurbescherming van het Staatsbosbeheer vertegenwoordigd zijn. Gedurende een maand ligt het conceptbeheersplan ter inzage en nog tot twee weken daarna is er inspraakmogelijkheid. Dan stelt het bestuur van de SBL het beheersplan vast. Geschillen die ontstaan, worden voorgelegd aan een provinciale geschillencommissie, die bindende uitspraken doet.
