Hoofdstad van de gelijknamige provincie, geboorteplaats van onder anderen de prinsen Willem-Alexander, Johan Friso en Constantijn. Op 23 januari 1579 werd in de kapittelzaal van de Dom de Unie van Utrecht getekend, waarmee de basis werd gelegd voor de latere Republiek der Verenigde Nederlanden.
In 1632 werd de Illustere School opgericht, die twee jaar later universiteit werd. Koning Lodewijk van Holland woonde van januari tot april 1808 in een speciaal voor hem gebouwd stadspaleis aan de Wittevrouwenstraat in Utrecht. Hij koos voor de Domstad omdat de kustplaats Den Haag hem niet beviel. Hij vertrok al na enkele maanden naar Amsterdam, waar hij het stadhuis op de Dam in bezit nam. Alleen de nationale munt bleef in Utrecht. In september 1853 bereikten protestantse protestacties tegen de door de paus aangekondigde instelling van een rooms-katholiek aartsbisdom Utrecht een hoogtepunt bij een bezoek van koning Willem III aan de stad.
De koning maakte geen geheim van zijn sympathie voor de hervormde bezwaarmakers en het gerucht ging dat hij de liberale Grondwet buiten werking zou willen stellen. Voor een ‘staatsgreep’ schrok koning Willem III echter terug.Prinses Irene studeerde tussen 1958 en 1962, prins Pieter-Christiaan van 1992 tot 1999 aan de Universiteit van Utrecht. De zonen van koningin Beatrix, prins Maurits en de kinderen van prinses Christina zijn geboren in het Academisch Ziekenhuis. Het huwelijk van prinses Christina met Jorge Guillermo werd in 1975 ingezegend in de Domkerk. Christina is ook in deze kerk gedoopt (1947), evenals de prinsen Johan Friso (1968), Constantijn en Bernhard junior (gezamenlijk in 1970). Prins Bernhard jr. trouwde in 2000 te Utrecht met Annette Sekrève in Paushuize; de kerkelijke inzegening vond plaats in de Domkerk. Prins Bernhard is veelvuldig in het Academisch Ziekenhuis opgenomen geweest en is er op 1 december 2004 overleden.
De voormalige woning van koning Lodewijk is in gebruik bij de Universiteitsbibliotheek. Op het Domplein staat een in 1883 onthuld standbeeld van graaf Jan van Nassau, broer van Willem van Oranje en medeondertekenaar van de Unie van Utrecht. In het Wilhelminapark staat een standbeeld van koningin Wilhelmina van Mari Andriessen.
