Benaming voor een vorstelijke residentie en voor een representatief openbaar gebouw of monumentaal stadswoonhuis van een aanzienlijke familie of geestelijk hoogwaardigheidsbekleder. Het begrip werd voor het eerst gebruikt voor Romeinse keizerlijke gebouwen op de Monte Palatino.
Het onderscheid tussen kasteel en paleis is niet altijd even scherp; een paleis is, in tegenstelling tot een kasteel, in het algemeen niet ommuurd. De Nederlandse Staat heeft aan de Koning een drietal paleizen ter beschikking gesteld: paleis Noordeinde en paleis Huis ten Bosch in Den Haag en het Koninklijk Paleis Amsterdam. Daarnaast zijn er in Nederland enkele paleizen die niet meer als zodanig in gebruik zijn. Tot die laatste categorie behoort ook paleis Soestdijk, dat tot 2004 fungeerde als woning van koningin Juliana en prins Bernhard.
