Spijt is het gevoel dat iets zowel anders als beter had gekund. Het hebben van spijt betekent beseffen dat door eigen handelen of gedrag iets jammerlijk verkeerd is gegaan. Spijt is stilstaan bij eigen nalatigheid en kan leiden tot excuses en herstelgedrag.
Een alledaags voorbeeld is iemand die per ongeluk op iemands tenen stapt en 'Sorry' zegt. ‘Sorry, sorry’ kan echter ook een leeg gebaar zijn, een uitdrukking van de ‘helaasheid der dingen’ zonder diepere reflectie of verandering.
Spijt kan betrekking hebben op grotere kwesties, zoals het weinig doen aan LHBT-rechten of het negeren van de opwarming van de aarde. Zulke gevoelens van spijt kunnen leiden tot ritualisering van handelingen die getuigen van rouw en wroeging, zoals jaarlijks geld aan Amnesty International overmaken of vaker de fiets nemen om het milieu te sparen. Terugkerende spijt kan ook worden verdrongen door een vast gedragspatroon van ontkenning te ontwikkelen.
Afspraken, toezeggingen en beloftes die niet zijn nagekomen, evenals wroegingen over in het verleden gebruikt geweld, vragen soms om steun van religies en godsdiensten. Een slecht geweten kan leiden tot de behoefte aan collectieve vergeving of aan een Verzoendag.
Spijt is een eenzijdige, intern gerichte emotie en blijft vaak privaat. Spijt is niet identiek aan excuses aanbieden. In tegenstelling tot spijt, zijn excuses tweezijdig gericht en moeten extern door een wederpartij worden aanvaard. Aan medemensen verantwoording afleggen, zich verontschuldigen en streven naar vergeving en verzoening gaat verder dan alleen spijt hebben. Spijt kan de eerste stap zijn, maar volledige verzoening vereist interactie en acceptatie door anderen.
