Spijt uitdrukken in een spijtceremonie bestaande uit lichamelijke gebaren en symboolhandelingen. Spijt betuigen en verzoening bieden en het verlangen tonen er samen uit te willen komen.
Ceremoniële boetedoening vindt publiekelijk plaats na:
- structureel geweld (helaas terrorisme niet voorkomen),
- naar aanleiding van sociale zondes (toegegeven aan hebzucht),
- na de signalering van medeplichtig zwijgen (te weinig gedaan aan antisemitisme),
- na de erkenning van collectieve schuld (opwarming van de aarde).
Ook na schuldige nalatigheid hier (hongersnood Afrika) en genocide elders (waarheidscommissies) leiden tot publieke schuldbelijdenis.
Een spijtceremonie begint met publiekelijk berouw tijdens een bijeenkomst gevolgd door openlijke erkenning. De verantwoordelijken belijden schuld, ondergaan soms een straf (hoorzitting, penitentie) maar uiteindelijk ontvangen zij vergeving waarbij de schuld als niet meer bestaand wordt beschouwd.
De boodschap is: We zijn eruit en kunnen voort. Het allermooiste is de verzoening met herstel van vriendschap waarbij de dader weer wordt opgenomen in de gemeenschap of de CEO aan mag blijven. Binnen dit script past ook genoegdoening, oprichting monument, compensatie, donaties aan goede doelen en vrijwilligerswerk in Afrika.
Kenmerkend is het gebaar dat uitdrukking geeft aan spijt. Het gaat daarbij om ritualisering van handeling omdat de persoon:
a) gezag en gebaar binnen een oeroude traditie hanteert (door het stof gaan),
b) zich houdt aan het script hoe spijt te betuigen (de wijze van excuus aanbieding),
c) beseft dat lichaamstaal zorgvuldigheid vraagt (de neergeslagen ogen)
d) zich bewust is van het symboolgebaar (we willen eruit zien te komen en we moeten verder).