Koolstof is het belangrijkste element op aarde; zó belangrijk zelfs, dat een onderdeel van de chemische wetenschap zich uitsluitend met dit materiaal bezighoudt. Want zonder koolstof zouden er geen levende wezens bestaan.
Mensen, dieren en planten zijn voor een groot deel uit koolstof opgebouwd en zijn voor hun voeding ook van deze stof afhankelijk. Als er geen koolstof bestond, zouden we ons in leven moeten proberen te houden met zout en water. Ook onze brandstoffen zijn hoofdzakelijk gemaakt van koolstofmoleculen; dat is o.m. het geval met hout, steenkool, cokes, houtskool, turf, benzine, dieselolie, petroleum en mijngas. Roet en houtskool zijn stoffen, die bijna uitsluitend uit koolstof bestaan. Het zou echter verkeerd zijn te denken, dat koolstof dus zwart is. In zijn verschillende verschijningsvormen kan dit element namelijk verscheidene kleuren vertonen.
In grafiet (de ‘punt’ van onze potloden) is het glanzend metaalgrijs; in diamant (volmaakt zuivere, gekristalliseerde koolstof) zelfs helder-doorzichtig en sterk lichtbrekend. Ook azijn, vaseline en zijde bestaan voor het grootste gedeelte uit koolstof - zonder dat ze ook maar in één opzicht op grafiet of diamant lijken. Dat komt, doordat in zulke stoffen de koolstof zich met andere elementen verbonden heeft. In zo’n verbinding blijft de koolstof goed verborgen - tenzij we hem vrijmaken. Dat gebeurt bijvoorbeeld als we suiker (voor het grootste gedeelte uit koolstof opgebouwd) laten verbranden. De zwarte stof, die in de hete pan achterblijft, is de koolstof, die enkele minuten tevoren nog een voor ons niet direkt waarneembaar deel van de suikermoleculen uitmaakte.