Tussen 1870-1900 is de economische situatie in Frl. slecht. Oorzaken: a. de turfgraverij ondervindt zware concurrentie van nieuwe soorten brandstof, als steenkool [zie Vervening); b. in de agrarische sector heeft men veel last van de goedkope Amerikaanse en Russische granen [zie Landbouwcrisissen).
Grote armoede op het platteland is het gevolg. Velen wijken uit naar Amerika (zie Emigratie).
Die hier achterblijven trachten lotsverbetering te verkrijgen. S.cn zijn het gevolg.
In twee streken is er vooral beroering:In de veengebieden zijn na 1880 steeds woelingen enS.cn. Militairen trachten, dikwijls vergeefs, de orde te handhaven. Woningen van veenbazen (gedwongen winkelnering!) en armvoogden vernield. De opkomende Sociaal Democratische Bond heeft hier vaak de hand in. Hij regelt de hongeroptochten en de appèls (zie Bollejeije). Zijn blad ‘Recht voor Allen’ staat achter iedere S. Eerst als het getij ca. 1900 kentert, luwt dit alles.
In Het Bildt, met zijn grote tegenstelling tussen arm en rijk, werd in 1890 algemeen gestaakt, met tamelijk succes. Leiding gaf ‘Broedertrouw’. Ook een jaar daama S.en. Dit keer zonder succes. De boeren gaven toen niet toe, maar lieten liever de oogst verrotten. De S.skas raakte spoedig uitgeput en de stakers moesten toegeven. ‘Broedertrouw’ kreeg hiervan de schuld en verloor haar invloed. Ook later is er gestaakt, maar niet meer algemeen en zonder de achtergrond van de afschuwelijke armoede, zie Bezettingstijd.
