Bijbels Lexicon

Karina van Dalen-Oskam & Marijke Mooijaart (2017)

Gepubliceerd op 11-05-2017

Woest

betekenis & definitie

Woest en ledig, onherbergzaam.

Gebruik van de verbinding woest en ledig om aan te geven hoe onherbergzaam (en schaars bewoond) een bepaalde streek is, is geïnspireerd door Genesis 1:2, waar de aarde beschreven wordt zoals zij vóór de schepping was: ‘De aarde nu was woest en ledig, en duisternis lag op de vloed, en de Geest Gods zweefde over de wateren’ (NBG-vertaling; de NBV kiest voor ‘doods’ in plaats van ‘ledig’). De uitdrukking is in gevoelswaarde minder neutraal dan onherbergzaam, maar geeft door de plechtige, statige wijze van spreken ofwel een versterkte betekenis ofwel een ironisch accent.

Bijbelcitaat: Deux-Aesbijbel (1562), Genesis 1:2. Ende de Aerde was woest ende ledich.

Gebruiksvoorbeeld: [Kop:] Wild, woest en ledig. Boerderijen en veengronden moeten wijken voor moerassen en plassen. (NRC Handelsblad, 11-4-98, p. 41)

Gebruiksvoorbeeld: Nu ik hem hoor [...], / Besef ik dat de wereld pas begint. / Wat geeft het of ze woest en ledig is? (G. Komrij, Alle gedichten tot gisteren, 1994 (De eeuwige tocht, 1993), p. 452)

Gebruiksvoorbeeld: Gezellig wandelen deed je daar niet, het waren ‘woestenijen’ die ‘ontgonnen’ moesten worden, gevaarlijke oorden die je het best kon negeren, als je ze niet kon temmen. In de jeugd van mijn vader weerklonken al andere stemmen, maar voor de meeste Nederlanders van toen was ongerepte natuur toch voornamelijk aarde, die ‘woest’ was en ‘ledig’. (G. Mak, Het ontsnapte land, 1998, p. 24-25)

Gebruiksvoorbeeld: Het landschap dat zich onder het vliegtuig vertoont is woest en ledig, (L. Hacquebord, R. de Bok, Spitsbergen 79° N.B. Een Nederlandse expeditie in het spoor van Willem Barentsz, 1981, p. 50)