Bijbels Lexicon

Karina van Dalen-Oskam & Marijke Mooijaart (2017)

Gepubliceerd op 11-05-2017

Woestijn

betekenis & definitie

Iemand de woestijn in sturen of jagen, iemand als zondebok wegsturen; iemand ontslaan.

In het bijbelboek Leviticus wordt beschreven welke rituelen er moeten plaatsvinden op Grote Verzoendag (zie Verzoendag). Aäron neemt dan twee bokken en laat het lot bepalen welke bok voor God zal zijn en welke voor Azazel, de woestijndemon. ‘De bok die door het lot voor de HEER bestemd is, moet hij als reinigingsoffer opdragen; de bok die door het lot bestemd is voor Azazel moet levend voor de HEER blijven staan om verzoening mee te bewerken, en daarna de woestijn in worden gestuurd, naar Azazel’ (Leviticus 16:9-10, NBV). De betekenis ‘iemand ontslaan’ is uit die van ‘iemand als zondebok wegsturen’ afgeleid. Zie ook Zondebok.

Bijbelcitaat: Leuvense Bijbel (1548), Leviticus 16:10. Ende wiens lot valt opden wtgheschicten bock, dien sal hy leuende voor den Heere stellen dat hi op hem mach ghebeden storten, ende dat hy dien dan wtsende in die woestijne.

Gebruiksvoorbeeld: Een vlijmscherp polemisch artikel van W.F. Hermans in Podium van 1955 joeg Gans de reactionaire woestijn in. Gans is daar nooit geheel overheen gekomen. (NRC, nov. 1994)

Gebruiksvoorbeeld: Hoe neemt een Amerikaanse president afscheid van zijn eerste vertrouwensman als hij die, om zijn eigen huid te redden, de woestijn instuurt? (NRC, dec. 1994)