Wat is waarheid? wat is de waarheid? vraag die laat blijken dat de spreker zich realiseert dat een zaak op meer dan één manier te interpreteren is.
In zijn ondervraging van de gevangengenomen Jezus vraagt de Romeinse stadhouder Pontius Pilatus hem of hij een koning is. Jezus antwoordt daarop dat dat Pilatus’ woorden zijn. Hij is in de wereld gekomen om voor de waarheid te getuigen, en ‘ieder die de waarheid is toegedaan, luistert naar wat ik zeg’ (Johannes 18:37, NBV). Hierop antwoordt Pilatus dan: ‘Maar wat is waarheid?’ (Johannes 18:38, NBV). Pilatus loopt dan naar buiten naar de verzamelde joden en zegt dat hij Jezus niet schuldig bevindt. Gebruik van de woorden wat is waarheid is meestal een bewuste verwijzing naar deze bijbelplaats.
Bijbelcitaat: Rijmbijbel (1271), v. 26257-60. Pylatus sprac wat hes warhede. / Ende eer hem ihesus meer andword. / So ghinc pylatus echt dar vord. / Ende toghede ihesus onscout. (Pilatus sprak: Wat is waarheid? En voordat Jezus kon antwoorden, ging Pilatus opnieuw naarvoren en benadrukte Jezus’ onschuld.)
Gebruiksvoorbeeld: Als een nieuwe Pontius Pilatus vraag ik: Wat is waarheid? Ik wil geen waarheid in pacht hebben. Het leven moet spannend blijven. (NRC, maart 1995)
Gebruiksvoorbeeld: Als je er van houdt om met deze veinzerige samenzwering mee te doen (door in een zaal te gaan zitten doen alsof je gelooft wat je ziet), dan heb je, dikwijls zonder het te beseffen, een belangrijke aanname gedaan over wat Waarheid is. (NRC, sept. 1994)
