Wat is de betekenis van MATEN EN GEWICHTEN?

Onderstaande in Fryslân gebruikte maten en gewichten zijn ‘momentopnamen'. Hoewel ze vaak dezelfde benaming hebben, kunnen ze lokaal van elkaar verschillen. Door onvolledigheid en onnauwkeurigheid van de bronnen, weinig volmaakte meetinstrumenten en verschillen tussen nominale en werkelijke waarden, dienen de metrieke omrekeningen met de nodige voo...

In de Zaanstreek zijn op bescheiden schaal eigen maten en gewichten gebruikt. De meeste waren echter afkomstig uit Amsterdam, Haarlem, Alkmaar en de Hondsbos, terwijl voorts gebruik werd gemaakt van de zogeheten Rijnlandse roeden. Doordat de streek in verschillende bannen (rechtsgebieden) was verdeeld, waren de gebruikte maten niet overal identiek....

Het brengen van eenheid in de systemen van maten en gewichten stond in 1798 al op het politieke programma, maar het Franse metrieke stelsel werd in ons land pas in 1809 en 1810 ingevoerd. In een circulaire van 21 september 1813, gericht aan de maires, vond de prefect van het Departement van de Monden van de Schelde (waaronder Zeeland ressorteerde)...

(M.e.G.). Ondanks het wettelijk verbod van andere dan de officiële namen van M.e.G., leven de oude namen en begrippen in Frl. niet alleen voort, maar vormen in sommige gevallen (bijv. pondemaat, Fr.: pounsmjitte) nog steeds de normen voor koop- en huurprijzen. Notarissen noemen in officiële stukken het woord pondemaat niet, maar het begri...

Het is begrijpelijk, dat de mens, waar ook ter wereld, reeds in een vroeg stadium van zijn ontwikkeling, de behoefte gevoeld moet hebben m. en g. in eenheden uit te drukken. Aan de primitieve lengtematen liggen veelal de maten der lichaamsdelen ten grondslag duim, voet etc.) of daaraan ontleende maten (vadem): de grotere maten zijn vaak veelvouden...

o.; het stelsel van maten en gewichten; het algemeen gebruikte, tiendelige stelsel met de m als grondslag; de lengtematen hebben de meter als eenheid.

lengte-, oppervl.-, inhoudsmaten en gewichten zijn i/d meeste beschaafde landen vastgesteld volgens het metrieke stelsel, waarvan de → meter den grondslag vormt, en wel direct de lengteen oppervl.-maten, indirect de inhoudseenheid dm3 of → liter e/d gewichtseenheid → gram; decimale onderdeelen of veelvouden hiervan worden aangeduid d...

Reeds uit de vroegste Oudheid is het bekend, dat de mensch immer getracht heeft lijnen, vlakken en lichamen te vergelijken met andere om zich een voorstelling van hun afmetingen te kunnen maken. Zulke vergelijkingen maken noemt men meten en de grootheid, waarmede vergeleken wordt, is een maat. Gemakkelijkheidshalve heeft iedere maat eenige onderdee...

mv. geheel,stelsel van maten en gewichten die als eenheid werden aangenomen.