Agrarisch Encyclopedie

Veerman (1954)

Gepubliceerd op 17-11-2021

Tweelingen

betekenis & definitie

Bij paard en rund (hetzelfde geldt voor de mens) wordt meestal 1 jong (resp. kind) geboren, doch soms een t. Een t. kan op 2 manieren ontstaan,

a. In de meeste gevallen ontstaan de beide embryo's uit 2 aparte en apart bevruchte eicellen; ze lijken dan niet meer op elkaar dan gewone broers en zusters en het kunnen 2 meisjes zijn, of 2 jongens of een meisje en een jongen: twee-eiige tweeling,
b. In betrekkelijk zeldzame gevallen echter ontstaan de beide embryo's uit één bevruchte eicel, die in tweeën uiteenvalt op het 2- (of meer) celstadium; eeneiige tweeling. De beide leden van een ééneiige tweeling (samen eigenlijk een kloon vormend) bezitten een volkomen gelijke erfelijke aanleg (genotype) en worden daarom ook wel identieke tweeling genoemd. Op grond van dit gelijke genotype komen ze ook in hun waarneembare kenmerken (verschijningsvorm of phaenotype) zeer sterk overeen: steeds hebben ze hetzelfde gesl., dezelfde bloedgroep, dezelfde haar- en oogkleur, enz. Juist op grond van hun volkomen gelijke genotype leveren de ééneiige tweelingen, b.v. bij de koeien, een ideaal materiaal voor het experimenteel nagaan van de invloed van de uitwendige omstandigheden (voeding enz. ) op het phaenotype (gewicht, productie, enz.). Bij paard en rund komen resp. ca 1% en 1‰ t. voor. Men beschouwt het optreden van t. als mede door erfelijke factoren bepaald. De geboorte van een t. is bij paard en rund een ongewenst verschijnsel, zowel omdat de moeder na het werpen van een t. minder gemakkelijk weer drachtig is te krijgen en bij koeien de productie er onder lijdt, als omdat de jonge dieren (die korter worden gedragen dan éénlingen) meestal minder weerstand hebben en zodoende een hoog sterftepercentage vertonen. Bij schapen ziet men daarentegen liefst t. geboren worden. Voor drielingen is vaak niet genoeg melk bij de ooi aanwezig, terwijl eenlingen i.v.m. de te geringe lamsvleesproductie ongewenst zijn. Wanneer bij het rund de t. van verschillend geslacht zijn (dus een vaars en een stier) dan is het vaarskalf meestal een kween (z. ook Eeneiige t.).

< >