van planten gaat gepaard met ijsvorming in de intercellulaire ruimten. Hierbij wordt water aan de cellen onttrokken, waardoor het protoplasma zo kan veranderen, dat de cel sterft.
Bij het ontdooien zien de planten er vaak uit, of ze in heet water gedompeld zijn geweest: de kruidachtige delen zijn slap, verliezen hun water en drogen later uit. De temp., waarbij b. optreedt is zeer verschillend bij verschillende soorten, en is bovendien afhankelijk van de meerdere of mindere gehardheid van de plant. I.h.a. treedt harden op indien de temp. gedurende enige tijd laag (doch boven het vriespunt: blijft. In een geharde plant treedt bij temp. onder nul evenzeer ijsvorming in de intercellulairen op: evengoed als bij een niet geharde plant wordt hier dus water aan het protoplasma van de cellen onttrokken, doch de cellen van een geharde plant worden hierdoor niet gedood. Het proces van het harden is nog slechts zeer onvolledig bekend. Vaak treedt een aanzienlijke verhoging van het suikergehalte van het celvocht op; men neemt aan, dat hierdoor het protoplasma tegen coaguleren door lage temp. wordt beschermd. Daarnaast treden ook veranderingen in de eiwitten van het protoplasma op. Het effect van het harden is vaak zeer groot; naalden van bepaalde coniferen, die ongehard bij —8o C worden gedood, kunnen na harding temp. van -30o tot -40o C verdragen.
