I. Als bijw.
In de verb. van her, opnieuw.
Wat zal er nondedju gebeuren als moeder de weg naar de Zaal van her onderneemt? TEIRLINCK 1952, 1, 145.
II. Als prefix bij ww.
Ter aand. van een herhaling: opnieuw, weer, nog een keer; ook: telkens weer, weer van voren af aan; soms ook om aan te duiden dat een handeling opnieuw, maar anders (en beter) dan de eerste keer, plaats heeft; verder nog in versch. andere toep.
In de standaardt. is het aantal met her- gevormde, werkelijk gebruikelijke ww. tamelijk beperkt. In Vlaams-België komen deze ww., ook in de spreekt., veelvuldig voor; in bep. gevallen onder invloed van fr. woorden met re- of ré (zie WNT VI, 583).
Hieronder volgt een opsomming van die ww., die door de excerpenten als ongebruikelijk of onbekend zijn vermeld (zonder nadere verklaring met de bet.: opnieuw, weer -):
- heraanbesteden en heraanbesteding (Limburg 31/8/1976);
- heraanpassen, in de aanh. bep.: moderniseren, renoveren (Gebouw daterend van rond de eeuwwisseling - volledig heraangepast in 1969, Gazet v. Antw. 16/12/1978);
- heraanwerven, opnieuw aannemen, werven (In afwachting van de overname zal hen door het fonds van bedrijfssluitingen een behoorlijk loon worden uitbetaald, terwijl diegene die niet worden heraangeworven de huidige opzeg- en sluitingsvergoeding blijft ontvangen, Laatste Nieuws 10/7/1980);
- herassorteren en herassortering (De herassortering van 5 oude serviezen, Gentenaar 30/5/1977);
- herbeginnen (zie ald.);
- herbronnen (zie ald.);
- herdenken (neol., naar fr. repenser), (iets) opnieuw bestuderen (We moeten onze eigen structuren herdenken opdat de betrokkenheid van de leden zou vergroten en de solidariteitsgedachte... levendig zou kunnen gehouden worden, Volksmacht 3/12/1976, p.4);
- herdoen (zie ald.);
- herinrichten, opnieuw inrichten (bijv. een huis, een kantoor van nieuwe meubelen voorzien); (festiviteiten, tentoonstellingen e.d.) opnieuw organiseren; ook: (een bedrijf) reorganiseren (Nu volgend jaar, 1978, het,Jaar van het dorp” wordt genoemd zou het de moeite waard zijn deze kermis herinterichten, Gazet v. Antw. 22/7/1977); hierbij: herinrichting, het opnieuw inrichten; het opnieuw organiseren; reorganisatie; in de aanh. bep.: aanpassing; restauratie enz. (Besloten werd... de herstellingen van de torenuurwerken te Hingene, Wintam enz. te laten uitvoeren..., voor Wintam, een herinrichting van het torenuurwerk tegen de prijs enz., Gazet v. Antw. 18/9/1977.
Men (gaat) ook over de grens beginnen met het opruimen van steenbergen van de voormalige mijnen. Deze karwei, met herinrichting van de terreinen voor woningbouw, groenvoorziening en eventuele nieuwe industriële vestiging, zal wel 7,5 miljard fr. kosten, Gazet v. Antw. 29/4/1977);
- herinvoeren;
- herkalken (De landelijke herberg, die... zo proper pronkte in het avondlicht met haar vers herkalkte gevel, BURLEZ 1950, 101);
- herkansen (Wdl.), zijn kans opnieuw wagen, inz. bij kansspelen;
- herklasseren (naar fr. réclasser), weer in het arbeidsproces inschakelen, herplaatsen, reclasseren (van gevangenen); hierbij: herklassering, in Nederl.: (sociale) werkvoorziening (Wij willen... melding maken van een belangrijk initiatief van het ministerie van Verkeerswezen en het Rijksfonds voor Sociale Herklassering van minder-validen, Gazet v. Antw. 22/12/1977);
- herkleden, (wederk.) (zich) omkleden, verkleden;
- herleiden, in de verb. iets tot de helft, tot een minimum herleiden, terugbrengen, beperken, besnoeien enz. (De fouten moeten tot een strict minimum herleid worden, Nu Nog 1973, 10);
- herleven, in de bet.: opnieuw beleven;
- hermaken, (een werk) overdoen; opnieuw maken; ook: repareren (Onze kleding wordt hermaakt van groot naar klein, Vrouw en Wereld okt. 1976, p. 5);
- hernemen (zie ald.); hernieuwen, in de bet.: vernieuwen, opknappen (Garnierderij... gelast zich met het hernieuwen van uw oude zetels en salons, Shopping (ed. Antw.-Z.) 18/11/1976); hierbij: hernieuwing en hernieuwd, (bijw.) opnieuw (De onlusten barstten woensdag hernieuwd los, Limburg 26/8/1976);
- herontdekken en herontdekking (Volgens de Brusselse Trammaatschappij heeft de recente oliestaking geleid tot een herontdekking van de tram. Sedert deze periode is het aantal ritten met 1 tot 2 procent gestegen. Hopelijk herontdekt nu ook de trammaatschappij zelf de tram, Knack 21/2/1973, p. 36. De borinage herontdekt, Info mei 1978, p. 28);
- heropbloeien (Meteen is de Schriekse jaarmarkt heropgebloeid, Gazet v. Antw. 5/7/1977);
- heropening, in de verb. heropening der scholen, begin van het nieuwe schooljaar, (in de reclamet.) weer naar school (Reklame voor de heropening der scholen, Feestprogramma Rumstse Volksfeesten 1976, p. 34. Dit verklaarde de minister... op een gisteren gehouden perskonferentie aan de vooravond van de heropening van de scholen, Limburg 31/8/1976);
- heropmaken, vernieuwen (Herovertrekken en heropmaken van zetels en stoelen, Gents Adv. 12/8/1976. Heropmaken van oude zetels en salons, Reklaamblad 12/1/1977);
- heropmetsen, opnieuw metselen (Afbreken en heropmetsen van schouwen, gevels en dakgoten, Shopping (ed. Gent) 12/8/1976);
- herovertrekken (zie bij heropmaken);
- heropflakkering (Dat de komende maanden een heropflakkering kan verwacht worden van de luizenplaag, Circulaire van school aan ouders Keerbergen 4/9/1978);
- heropvoeren, (een toneelstuk e.d.) opnieuw opvoeren, herhalen (Als laatste eigen herneming heeft de KVO... Rijngoud van Richard Wagner heropgevoerd, Gazet v. Antw. 2/5/1977);
- herpakken (zie ald.);
- herschilderen (Het is ook nodig dat men de zebrapaden meer dan tweemaal per jaar herschildert, Vrouw en Wereld nov. 1977, p. 13);
- herstellen (zie ald.);
- heruitzenden (Het Derde Alternatief wordt heruitgezonden, Gazet v. Antw. 19/7/1977);
- hervallen (Wdi), terugvallen, weer vervallen, vooral in verb. als in een oude gewoonte, in het oude kwaad hervallen; in ’t bijz. van een herstellende zieke: weer instorten, opnieuw ernstiger ziek worden (Zijn hoofd gloeit en hij heeft dorst... „Hervallen?” vraagt Petronella aan de dokter, DE COREL 1949, 37);
- hervullen en hervulbaar (Vrouw en Wereld april 1976, p. 36);
- herwerken, opnieuw bewerken, herzien (De tekst heeft hij niet herwerkt en het boek vermoedelijk niet eens herlezen, Gazet v. Antw. 5/7/1977) en herwerking, nieuwe bewerking (Cindy’s zomerhit „Weet je nog wel” is een herwerking van een oud Chuck Bulterman sukses, Gentenaar 16/8/1977);
- herzetten, (wederk.) zich herstellen (na een inspanning) (De rumoerige spionkop van RWDM is maar enkele keren uit zijn krammen geschoten. Het bewijst onderhand dat de Brusselaars zich niet herzet hadden van hun midweek-prestatie te Bilbao, Gazet v. Antw. 3/7/1977).
