heet in de R.K. liturgie een mis, waarbij een formulier wordt gebruikt dat niet overeenkomt met de dag van het kerkelijk jaar of de heiligenkalender, doch dat betrekking heeft op bepaalde godsdienstige geheimen (de H. Drieëenheid, het H.
Sacrament des Altaars, het lijden van Christus), op sommige heiligen, vooral de H. Maria, of op bijzondere aangelegenheden (huwelijksmis, requiemmis; votiefmis voor de zieken, voor de vrede enz.). In de Middeleeuwen nam het aantal van deze vrije misformulieren voortdurend toe, waardoor de persoonlijke devotie soms de viering van het liturgische jaar dreigde te overwoekeren. Tegenwoordig is hun aantal (35 formulieren) vastgelegd in het Missale Romanum. Bovendien is het gebruik er van gebonden aan strikte regels, die verband houden met de belangrijkheid van het feest van de dag.
