Winkler Prins Encyclopedie

E. de Bruyne, G.B.J. Hiltermann en H.R. Hoetink (1947)

Gepubliceerd op 06-08-2022

Trope

betekenis & definitie

(van Gr. soort en wijze, ook wijs, melodie) komt in de Middeleeuwen voor naast het Latijnse modus, modulus en heeft meerdere specifieke betekenissen:

1. melisme, bijv. trope van het alleluia;
2. als modus of kerktoon;
3. een niet strikt liturgische nieuwe melodie, bijv. een lied in de volkstaal of een Latijns gezang als leermiddel bij het zangonderricht;
4. nieuwe melodievormingen, welke haar plaats vonden in de liturgische eredienst:

a. zgn. inlastropen d.w.z. toegevoegde fragmenten in Gregoriaanse stijl aan en in bestaande Gregoriaanse gezangen;

b. zgn. syllabische tropen, waarbij onder elke toon van een melisme een lettergreep van een voor dit doel ontworpen tekst werd geplaatst (ook genoemd: prosa).

In deze laatste zin werden ook tropen vervaardigd met teksten in de volkstaal, bijv. op het Kyrie, vandaar leisen. Zulk een trope op of in verband met het Alleluia-gezang der mis werd genoemd sequens.

< >