Winkler Prins Encyclopedie

E. de Bruyne, G.B.J. Hiltermann en H.R. Hoetink (1947)

Gepubliceerd op 17-10-2024

SEDIMENTEN

betekenis & definitie

of afzettingsgesteenten vormen een groep van gesteenten naast de twee andere grote groepen: stollingsgesteenten en metamorfe gesteenten. Het grootste gedeelte der sedimenten is werkelijk gesedimenteerd, d.w.z. bezonken, hetzij uit de lucht of uit het water.

Uit de lucht is bijv. löss gesedimenteerd, maar ook vulkanische tuf. Dit laatste gesteente is dus zowel een sediment als een magmatisch gesteente, omdat het vulkanisch materiaal door stolling van magma is ontstaan. Overigens kan vulkanische as ook in water terecht komen, waardoor de vulkanische tuf aquatisch is. In water bezinken voorts kleideeltjes, zand en grint, waaruit door diagenese en metamorfose kleisteen en lei, zandsteen en conglomeraat ontstaan. Uit de ingesloten fossielen is dan op te maken, of het sediment in zoetwater, bijv. in een meer, bezonken is (limnisch) of in de zee (marien).Naast deze klastische sedimenten bestaan nog twee andere groepen van afzettingsgesteenten: de scheikundige en de biogene sedimenten. De scheikundige sedimenten worden door scheikundige neerslag van zouten uit zeewater of zout-meerwater gevormd (zie steenzout). De biogene sedimenten zijn ten dele tevens mechanische sedimenten, d.w.z. ontstaan door bezinking van vaste deeltjes, bijv. van foraminiferen in zeewater of van diatomeeën in zee- of in zoetwater. Ten dele zijn zij ontstaan door koloniebouwende organismen, waartoe in de eerste plaats de rifkoralen behoren. Tot de biogene sedimenten behoren ook turf, bruinkool en steenkool, voorts sapropelieten en asfalt (zie gesteenten).

< >