Italiaans schrijver en criticus (Mantua 18 Juli 1718 - 13 Sept. 1808), trad in 1738 tot de Jezuïetenorde toe, was gedurende een groot deel van zijn leven docent in geschiedenis en welsprekendheid in diverse steden van Noord-Italië, en genoot ongemeen groot aanzien als literair criticus en prestige om zijn vele relaties met de letterkundige jfroten van zijn eeuw, speciaal de door hem hoog vereerde Voltaire. Zijn talrijk oeuvre staat in geen evenredigheid tot deze reputatie.
Typische vertegenwoordiger van de smaak der 18de eeuw voor het bevattelijk-middelmatige, brak hij in zijn Lettere Virgiliane (1757) Dante en andere klassieke schrijvers ongenadig af, om in Versi scioltidi tre eccellenti autori moderni het gladde werk van drie tijdgenoten — o.w. hij zelf! — daartegenover als voorbeeld van ware poëzie te stellen. Deze aantasting vooral van Dante (onder instemming van Voltaire) lokte allengs heftige protesten uit. Hij zette zijn ideeën verder uiteen in Lettere inglesi (1767), keerde later in Discorso sopra la poesia italiana naar meer eerbiediging der nationale literaire traditie terug, zonder evenwel ooit zijn standpunt i.z. Dante te laten varen. Gasparo Gozzi* nam reeds in 1758 tegen Bettinelli het pleit vóór Dante op (Difesa di Dante). Bettinelli schreef voorts zwakke gedichten: Le raccolte (1751), goede historische werken: Risorgimento d'Italia dopo il Mille (1773), Discorsi delle Lettere e delle Arti mantovane (1774) en zeer middelmatige treurspelen: Gionata, Demetrio Poliorcete, Serse. Hij zelf verzorgde te Venetië een uitgebreide uitgave van zijn werken in 24 dln (1799-1801).MR H. VAN DEN BERGH
Lit.: F. Colagrosso, S. B. {Firenze *1901); L. Capra, L’ingegno e 1’opera di S. B. (Asti 191S); G. Zacchetti, La fama di Dante in Itaiia nel sec. XVIII (Roma 1900).
