Winkler Prins Encyclopedie

E. de Bruyne, G.B.J. Hiltermann en H.R. Hoetink (1947)

Gepubliceerd op 17-10-2024

SAGE TEN BROEK, joachim george le

betekenis & definitie

voorloper van de emancipatie der Nederlandse Katholieken (Groningen 27 Nov. 1775 - Grave 11 Juli 1847), stamde uit een streng Protestants gezin, bracht zijn jeugd door in Antwerpen, waarheen zijn vader was gevlucht wegens patriottische ideeën. Onder invloed van Bossuet’s Sur les variations des églises protestants ging hij in 1806 tot het Katholicisme over.

In 1808 werd hij notaris te Rotterdam, in 1813 te Loosduinen.Sedert 1815 heeft hij door een zeer uitgebreide publicistische arbeid gestreden tegen vooroordelen omtrent het Katholicisme maar ook binnen de Katholieke bevolkingsgroep getracht de gevolgen van isolement en maatschappelijke achteruitstelling op te heffen. Hij stichtte daartoe verschillende periodieken en wordt daarom gaarne genoemd de „vader van de Katholieke pers”. In 1827 verbleef hij enige maanden in gevangenschap op beschuldiging van staatsgevaarlijke publicaties. Sedertdien was hij vrijwel blind.

Hij stichtte o. a. „De Godsdienstvriend” (1818-’68), „De Ultramontaan” (1826), „De Morgenster” (1831). Hij ijverde voor Katholieke scholen, een Katholieke universiteit en de missie; vele van zijn ideeën zijn later verwerkelijkt.

Lit.: G. Goris, J. G. le S. ten Br. (1947-’48).

< >