Winkler Prins Encyclopedie

E. de Bruyne, G.B.J. Hiltermann en H.R. Hoetink (1947)

Gepubliceerd op 04-07-2022

Panaït istrati

betekenis & definitie

Frans-Roemeens romanschrijver (Braïla 11 Aug. 1884 - Boekarest 16 Apr. 1935), de „Roemeense Gorki”. In 1923 verscheen de eerste van de reeks Les Récits d’Adrien Zograffi nl. Kyra Kyralina. De meeste van deze kleurrijke en boeiende verhalen zijn min of meer autobiografisch en spelen in de 19de eeuw, toen Roemenië zich trachtte te bevrijden van het Turkse juk.

Zijn helden zijn de gewone volksmensen, en ook de „haïdoucs”, een soort van sociale rovers of illegale strijders, die de Turkse onderdrukkers en hun handlangers, de rijke bojaren, bestreden. Tussen 1923 en 1935 volgden elkaar een twaalftal verhalen en novellen op. Les Chardons du Baragan (1928) vertelt de Roemeense boerenopstand van 1905, Tsatsa Minnka (1931) behoort tot zijn meesterwerken. In Nederland heeft A. M. de Jong enige van zijn romans vertaald, o.a. Oncle Anghel (1924, vert. 1927) en Codine (1926, vert. 1927); zelf vertaalde hij enkele terug in het Roemeens, vooral nadat hij daar in het begin der jaren ’30 teruggekeerd was. Over Sovjet-Rusland schreef Istrati een drietal boeken met ontgoochelde reisimpressies, die in het Roemeens de veelbetekenende titel: De Biecht van een Overwonnene (Spovedania unui învins, 1929) dragen. De Roemenen beschouwen hem als hun grootste 20ste-eeuwse novellist.Lit.: R. Rolland in de voorrede v. Kyra Kyralina (1923).

< >