(1, Sloveense naam voor Laibach), Karstrivier in Karinthië en Krain, die als Pork bij St Peter ontspringt. Zij doorstroomt, na een 22 km lange loop, de Adelsberger grot en komt bij Planina als Unz weer te voorschijn.
Na nogmaals in de karstbodem verdwenen te zijn komt zij bij Oberlaibach, als de bevaarbare Ljubljana, weer voor de dag en mondt 11 km beneden de gelijknamige stad in de Save uit. Van de totale lengte van 85 km stroomt zij 20 km onder de grond.(2, Ljoebljana; Duits: Laibach; in de Oudheid Aemona, Emona of Hemona) is de hoofdstad van de gefedereerde Joegoslavische republiek Slovenië en telt (1948) 120945 inw. Zij ligt aan de gelijknamige rivier, 11 km boven haar monding in de Save, op 287 m hoogte, op een heuvel, die strategisch de rivierovergang beheerst. Rondom de stad ligt het bekken van Ljubljana, dat ingesloten is door de Julische Alpen, de Karawanken en de Sloveense Karst. Ljubljana ligt aan de spoorlijn Triëst-Belgrado (Oriënt-Express), heeft ook spoorwegverbindingen met Wenen, Split, Serajewo en Dubrovnik en is bovendien een centrum van autowegen.
Sedert 1461 zetel van een bisschop, heeft de stad een kathedraal in Renaissancestijl met rijke fresco’s en verschillende andere kerken. Verder zijn er een vorstelijk paleis,een in 1919 gestichte universiteit, middelbare scholen, een muziekschool, schouwburg, wetenschappelijke verenigingen en uitgeverijen, banken en een kamer van koophandel. Op het hoogste punt van de stad ligt een middeleeuws kasteel, dat stad en omgeving domineert en een schitterend uitzicht geeft. Ljubljana is het middelpunt van een vruchtbaar landbouwgebied, steenkool wordt in de nabijheid gevonden en waterkrachtcentrales liggen in de nabije gebergten.De stad heeft verschillende voorsteden en vele industrieën, w.o. textiel-, leder-, metaal-, machine-, papier-, hout-, tabaks-, zeep-, aardewerk-, bier-, gedestilleerd- en chemische industrie. Ook als toeristencentrum is zij zeer gezocht.
Ljubljana ligt op de plaats van het in 34 v. Chr. door keizer Augustus gestichte Emona, dat in 400 door Alarik I werd bezet en in 451 weer door de barbaren verlaten werd. In 900 werd de plaats door de Magyaren verwoest. In de 12de eeuw ging de stad over aan de hertogen van Karinthië. Ottokar van Bohemen verkreeg Laibach in 1270 en in 1277 kwam de stad aan de Habsburgers. Het in 1461 gestichte bisdom werd in 1788 tot aartsbisdom verheven en in 1806 werd de vorstelijke titel daaraan verbonden. Van 1809-’13 was de stad zetel van het bestuur der Illyrische provinciën, van 1816-1849 hoofdstad van het koninkrijk Illyrië. In 1821 werd hier het bekende Congres van Laibach gehouden. Tijdens de Oostenrijkse heerschappij werd de stad het centrum van de Joegoslavische vrijheidsbeweging. In 1895 en 1897 had zij veel te lijden van aardbevingen. In Wereldoorlog I viel zij in 1918 in geallieerde handen, in 1920 kwam zij aan de nieuwe staat Joegoslavië. In Wereldoorlog II werd de stad in 1941 hoofdstad van het door de Italianen geannexeerde deel van Slovenië en het centrum van het anti-Italiaanse verzet. In 1945 werd zij de hoofdstad van de gefedereerde Joegoslavische republiek Slovenië. w. VAN DE BUNT.
