Winkler Prins Encyclopedie

E. de Bruyne, G.B.J. Hiltermann en H.R. Hoetink (1947)

Gepubliceerd op 28-01-2023

KETENEN

betekenis & definitie

zijn organische verbindingen, die de groepering >C:C:O bevatten. Zijn beide valenties aan koolstof gebonden (ketoketenen) dan zijn zij intensief gekleurd; is er een aan waterstof gebonden (aldoketenen) dan zijn zij kleurloos.

Formeel te beschouwen als onverzadigde ketonen, gedragen zij zich echter als derivaten van zuren. Het zijn zeer reactieve verbindingen, die met water direct zuren, met andere stoffen zuurderivaten vormen. Ketoketenen zijn aan de lucht niet bestendig. Het gemakkelijkst toegankelijk is het keteen zelf, CH2: C: O, een gas met een verstikkende geur, dat verkregen wordt door acetondamp over verhitte porseleinen scherven te leiden en dat verschillende verbindingen in hun azijnzuurderivaten omzet. Koolstofsuboxyde 0:C:C:C:0, een gas met een verstikkende geur, dat bij 7 gr. C. vloeibaar wordt en dat o.a. verkregen wordt door malonzuur met phosphorpentoxyde te destilleren, is een diketeen. Het is zeer reactief en geeft met water direct malonzuur terug.Lit.: H. Staudinger, Die Ketene (Stuttgart 1912); Ed. Donath, O. Burrian, Die Kohlensuboxyde (Stuttgart 1924).