(Karchemis, eigenl.: Gargamisj) was tussen 1200 en 600 v. Chr. een belangrijke stad in westelijk Mesopotamië, gelegen aan de Eufraat, een middelpunt van de karavaanhandel en van de oude Hoerrietisch-Hethietische beschaving.
De tegenwoordige naam is Djerabis of Djerablus. De puinheuvel (thans op Turks gebied) werd in opdracht van het Brits Museum reeds in de jaren 1878-1881 onderzocht door P. Henderson, daarna stelselmatiger, van 1908 tot 1914 onder leiding van D. G. Hogarth c.s., daarna van Sir C. L. Woolley, die (met medewerking van P.
L. O. Guy) het werk 1920-1924 hervatte. Er werden tal van reliëfs en ook inscripties in het eigenaardige Hethietische beeldschrift opgedolven. Karkemisj, reeds in de Oudheid gelegen aan een knooppunt der handelswegen, was een der rijkste Syrische handelssteden. In een beslissende veldslag werd hier het Egyptische leger onder pharao Necho in 605 v.
Chr. verslagen door de Babylonische kroonprins Nebukadnezar (vgl. II Kron. 35 : 20; Jerem. 46 : 3).Lit.: D. G. Hogarth, C. L. Woolley e.a., Carchemish, 2 dln (London 1914 en 1921); A. P ar rot, Archéologie mésopotamienne (Paris 1946), blz. 243-249.
