Drentse gemeente van 4023 ha, met (1949) 3875 inw. (van wie in 1930 87 pct Prot. en bijna 13 pct zonder kerkelijke gezindte), gedeeltelijk op de Hondsrug, gedeeltelijk ten O. er van gelegen. De bodem bestaat in het W. uit zand, in het midden uit moerasveen en oostelijk van de Hunze uit afgegraven hoogveen; van de cultuurgrond is ruim 86 pct als bouwland in gebruik (vnl. in het O. en verder op de Hondsrug) en 13 pct als grasland.
Verder ligt in de gemeente een oppervlakte Staatsbos. Landbouw, die in het W. van de gemeente een gemengd, in het O. een veenkoloniaal (akkerbouw-)karakter draagt, vormt het hoofdmiddel van bestaan met aardappelen en rogge als de hoofdvruchten; de industrie omvat een aardappelmeelfabriek in Gasselternijeveenschemond. Tot de gemeente behoren de dorpen Gasselte (1930 540 inw.) en Gasselternijeveen (1282 inw.), Gasselternijeveenschemond (942 inw.), benevens enige buurten. Het gemeentehuis staat in Gasselternijeveen, dat vroeger een belangrijk schipperscentrum was en waar ook thans nog een aantal kustvaarders thuis hoort.
