markiezin, geboren barones Letonnelier de Breteui), Frans schrijfster (Parijs 17 Dec. 1706 Lunéville 10 Dec. 1749), bijgenaamd ,,la belle Emilie” en schertsend ook „lady Newton”, leerde reeds vroeg Latijn, Engels en Italiaans en legde zich daarna toe op de wis- en natuurkundige wetenschappen en op de metafysica. Haar echtgenoot was opperhofmaarschalk van koning Stanislaus Leszczynski.
In 1733 vestigde zij zich op het kasteel Cirey op de grenzen van Lotharingen en Champagne, om zich geheel en al aan de studie te wijden. Hier woonde zij van 1734-1748 met Voltaire, op wiens werk zij grote invloed uitoefende. Zij wist Voltaire’s belangstelling een wetenschappelijke richting te geven en weerhield hem van te gevaarlijk literair spel, o.m. van de publicatie van zijn Pucelle, het satirieke Jeanne d’Arc-epos. Zij was een buitengewoon intelligente vrouw; zij schreef over het stelsel van Leibniz, vertaalde Newton en zag haar: Traité de la nature du feu door de Académie bekroond.Bibl.: Institutions de physique (over Leibniz; 1740); Principes mathématiques de la philosophie naturelle (vert, van Newton ; 2 dln 1756), Lettres, gepubl. door E. Asse (1882).
Lit.: G. Maugras, La cour de Lunéville au XVIIIe siècle. Les marquises de Baufflers et du Ch., Voltaire (iste dr. 1904); A. Maubel, La Marquise du Châtelet, amie de Voltaire (1930); I.
O. Wade, Studies on Voltaire, with some unpublished papers of Mme du Châtelet (Princetown 1947); Cl. Ferval, Mme du Châtelet. Une maitresse de Voltaire (1948).
