Vlaams schilder (Antwerpen ca 1520 - 1 Oct. 1570). Zijn familienaam is de Vriendt, zijn grootvader is Floris de Vriendt, bouwmeester te Antwerpen, zijn vader, Cornelis de Vriendt alias Floris, was beeldhouwer en zijn broeder, Cornelis Floris de Vriendt, was een van de grootste bouwmeesters van Antwerpen.
Na de dood van zijn vader in 1538 ging hij werken te Luik bij Lambert Lombard, een vurig voorstander van de Italiaanse kunst, die in 1538 uit Italië terug was gekomen. Karel van Mander zegt dat hij naar Rome vertrok. Dit moet geweest zijn kort nadat hij het meesterschap verworven had te Antwerpen in 1540. In 1541 werd het Laatste Oordeel van Michelangelo ingehuldigd, en Floris bracht tal van tekeningen naar dit werk mee naar huis. Hij wordt weer te Antwerpen vermeld in 1547: in dit jaar treedt hij er in de echt. Reeds in 1550 bouwt hij een huis met een groot atelier. In 1554 schildert hij zijn hoofdwerk: zijn Laatste Oordeel, dat grote bijval verwerft. Die bijval trekt vele leerlingen aan, en verscheidene prinsen komen hem bezoeken. Men verleent hem de naam van Vlaamse Raphaël, en Jan Scorel noemt hem „den Lanteerendrager en straetmaker onser Consten in de Nederlanden”. Hij werkte slechts bij tussenpozen, maar dan zeer vlug: toen Karel de Vijfde met zijn zoon Philips zijn intrede deed te Antwerpen, moest Floris zorgen voor de versiering van de stad en hij schilderde zeven figuren per dag gedurende vijf weken.De waardebepaling van Floris moet herzien vorden. Men heeft hem voorgesteld als een van de beste Vlaamse schilders uit de 16de eeuw, grotendeels omdat historische documenten spreken van zijn betrekking met belangrijke personages en omdat men in zijn werk de invloed van de Italiaanse kunst gemakkelijk kan nagaan. Maar juist die navolging maakt zijn kunst minder belangrijk. Hij was meer een goed leraar: Karel van Mander spreekt over zijn vele leerlingen. Het beste deel van zijn werk bestaat uit portretten: daarin blijft zijn stijl door en door Vlaams en toch zeer persoonlijk. Zijn beste portretten zijn: Oude Vrouw, museum te Caen, de Man met de Valk, museum te Brunswijk.
PROF. DR LEO VAN PUYVELDE
Lit.: D. Zuntz, Frans Fl. (Strassbourg 1929).
