Winkler Prins Encyclopedie

E. de Bruyne, G.B.J. Hiltermann en H.R. Hoetink (1947)

Gepubliceerd op 18-10-2023

Eliza NETSCHER

betekenis & definitie

Nederlands koloniaal bewindsman (Rotterdam 7 Dec. 1825 - Batavia 1 Apr. 1880), begon zijn loopbaan in Indië op de afd. politieke zaken van de Alg. Secretarie; enige malen maakte hij deel uit van politieke missies naar zelfbestuurders.

In 1861 werd hij tot resident van Riouw benoemd. Reeds in de eerste jaren van zijn ambtelijke loopbaan wees Netscher in nota op nota de Ned.-Indische regering op de noodzakelijkheid van uitbreiding van het Nederlandse gezag aan de Oostkust van Sumatra. Aanleiding hiertoe was de poging van Anderson met de sultans aan de Oostkust ten behoeve van Engeland handelsbetrekkingen aan te knopen en hen over te halen geen staatkundige overeenkomsten met Nederland aan te gaan. Kort na zijn benoeming tot resident van Riouw en Onderhorigheden drong Netscher er nogmaals bij de regering op aan het Nederlandse gezag in Siak, waartoe ook Deli, Langkat en Serdang behoorden, uit te breiden (z Loudon). De grote waarde van Sumatra’s Oostkust inziende, verleende Netscher in 1863 de Tabak Associatie-Van den Arend c.s., voorgangster van de Tabak Maatschappij Arendsburg, en haar gemachtigde J. Nienhuys zijn steun bij de vestiging van de tabakscultuur in Deli.

In 1870 benoemd tot gouverneur van Sumatra’s Westkust, schonk hij hier zijn aandacht aan de emancipatie der slaven en de organisatie van het rechtswezen. Bij het uitbreken van de Atjèh-oorlog wist Netscher aan de grenzen van zijn gebied de rust te handhaven. In 1878 werd hij lid van de Raad van Ned.-Indië.Bibl.: De Nederlanders in Djohor en Siak, 1602-1805, in: Mededeelingen Bataviaasch Genootschap; Officieele Bescheiden betr. het ontstaan v. d. Oorlog tegen Atjeh in 1873 (’s-Gravenhage 1881).

Lit.: De Indische Gids (1880), m. bibl.; W. Brand, De aarde van Deli (’s-Gravenhage 1948).

< >