Onder kortsluiting verstaat men het ontstaan van een verbinding met te verwaarlozen weerstand tussen twee punten, waartussen zich voordien een electrische weerstand (dit kan in de vorm van een lamp, meetinstrument of isolatie zijn) bevond. Dit heeft vaak nadelige gevolgen.
Wanneemen in een huisinstallatie, bijv. doordat de isolatie van de rubberaderleiding is vergaan of de isolatie van een las defect raakt, verbinding krijgt tussen twee draden, waartussen de centrale een spanningsverschil onderhoudt, zal volgens de wet van Ohm* de stroom door de draden zeer groot worden, daar de spanning gelijk blijft en de weerstand zeer klein wordt. Ten gevolge van deze grote stroom zullen de draden ontoelaatbaar warm kunnen worden of zelfs doorsmelten. Tevens kunnen op de aan-rakingsplaats der draden en op de eventuele smeltpunten vonkverschijnselen en boogvorming optreden, hetgeen brand tot gevolg kan hebben. Ten einde dit gevaar te vermijden, brengt men beveiligingstoestellen aan (smeltveiligheden, automaten). Bij doelmatige beveiliging wordt het gevaar geheel ondervangen. De berichten over brand door kortsluiting in gebouwen en op schepen zijn bijna steeds onwaar. Het gevaar is eigenlijk alleen aanwezig, als er nog geen kortsluiting is ontstaan, maar wèl doordat de isolatie niet meer voldoende is, of een te grote stroom langdurig optreedt. Kortsluiting van electrische machines, zoals transformatoren en generatoren, kan door de grote electromagnetische krachten (de krachten, die stroomvoerende draden op elkaar uitoefenen) explosie tot gevolg hebben.
Deze machines moeten zeer zorgvuldig beveiligd worden, behalve door automaten ook door smoorspoelen. Kortsluiting in explosieve ruimten (mijnen) is zeer gevaarlijk, daar de geringste vonk, die reeds ontstaat voor de smeltveiligheid doorsmelt of de automaat uitvalt, explosie tot gevolg kan hebben (z electrische beveiliging).
Het begrip kortsluiting heeft niet steeds een ongunstige betekenis in de electrotechniek. Een ampèremeter kan men buiten bedrijf stellen door de klemmen kort te sluiten. De stroom kiest de weg van de minste weerstand, zodat slechts weinig stroom door het instrument zal blijven gaan. Op verschillende ampèremeters en stroomspoelen van wattmeters bevinden zich kortsluit-inrichtingen, dat zijn schakelaars, die de klemmen direct doorverbinden. Een voltmeter kan men uit de aard der zaak niet op deze wijze buiten bedrijf stellen, daar dan de twee klemmen van de stroombron zelf worden doorverbonden met de nadelige gevolgen van dien. Het kortsluiten van een schakelmechanisme wil zeggen, dat men de overeenkomstige klemmen voor en achter de schakelaar doorverbindt, zodat dus de schakelaar buiten werking is gesteld (z ook electrische schakelaar).
PROF. IR E. J. F. THIERENS
