Winkler Prins Encyclopedie

E. de Bruyne, G.B.J. Hiltermann en H.R. Hoetink (1947)

Gepubliceerd op 23-01-2023

DUALISME (scheikunde)

betekenis & definitie

Door de electrochemische theorie van Berzelius werd de voorstelling gehuldigd, dat elke chemische verbinding uit een electropositief en een electronegatiefdeel was opgebouwd. Hij rangschikte de elementen ook reeds in een spanningsreeks, waarbij zuurstof (thans fluor) het meest electronegatieve element, de alkali-metalen de meest electropositieve elementen zijn.

Volgens Berzelius werd bijv. het natriumsulfaat Na2SO4 opgevat als te bestaan uit een electropositief deel: Na2O en een electronegatief deel: SO3. Deze dualistische of binaire opvatting der chemische verbindingen werd ongeveer in 1840-1860 algemeen aanvaard; men schreef dus natriumsulfaat als: Na2O,SO3 enz. De toepassing van het dualisme, óók op de organische verbindingen leidde echter tot zulke tegenstrijdigheden (Dumas e.a.), dat de theorie van Berzelius ten slotte geheel verlaten werd. De substitutie-theorie van Dumas kwam er voor in de plaats. In de theorie van de ionbinding (zie chemische binding) kan men tot op zekere hoogte een analogon met de theorie van Berzelius zien; ook hier ligt de toepassing vooral op het gebied van de anorganische chemie.Lit.: F. M. Jaeger, Elementen en Atomen Eens en Thans (2de dr., Groningen 1920).

< >