15de graaf van, Brits staatsman, zoon van de voorgaande (Knowsley Park, Lancashire, 21 Juli 1826 - Liverpool 22 Apr. 1893), was tot het overlijden van zijn vader bekend als lord Stanley. Hij studeerde te Cambridge en begon zijn staatkundige loopbaan als conservatief.
In 1848 werd hij door King’s-Lynn naar het Lagerhuis afgevaardigd, waarin hij zitting had tot 1869, toen hij in het Hogerhuis plaatsnam. In 1852 werd hij in het ministerie van zijn vader onderstaatssecretaris voor Buitenlandse Zaken. Hij onderscheidde zich zozeer door zijn vrijzinnige houding, dat men zijn aansluiting bij de hervormingspartij slechts een kwestie van tijd achtte. Toen in het begin van 1858 de Tories onder de leiding van zijn vader weder aan het bewind kwamen, werd hij na de hervorming van het Indische bestuur de eerste staatssecretaris voor India. In 1866 werd hij in het ministerie-Derby met de portefeuille van Buitenlandse Zaken belast en bleef dit ook onder Disraeli. Hij voerde de buitenlandse politiek in de lijn van Palmerston: niet positief, doch alleen afwending van alle gevaren voor de Britse hegemonie op zee. Na de val van Gladstone in 1874 kwam hij in het kabinet-Disraeli op dezelfde post. Daar vertegenwoordigde hij de door Disraeli gevolgde politiek van Engeland in de Oosterse verwikkelingen, totdat in het voorjaar van 1878 het besluit, om de Engelse vloot naar Constantinopel te zenden en door middel van troepen uit Brits Indië het eiland Cyprus in bezit te nemen, hem aanleiding gaf zijn portefeuille neer te leggen. Hoe hierin zijn houding geweest is, is nog niet opgehelderd. Na de verkiezingen van 1880 en de val van het conservatieve bewind sloot hij zich openlijk bij de Liberale Partij aan, waarvan hij door de positie van zijn vader steeds afgehouden was. Hij werd in 1882 als staatssecretaris voor Koloniën lid van het ministerie-Gladstone, met wie hij in 1885 aftrad. In de Home-Rule-kwestie scheidde hij zich van Gladstone af en behoorde sinds die tijd tot de Unionisten. Hij had een goede smaak en grote belangstelling voor literatuur; achtereenvolgens was hij lord-rector van de universiteiten van Glasgow en Edinburgh en kanselier van die te Londen.DR H. A. ENNO VAN GELDER
Lit.: Speeches of Lord D., ed. Sanderson and Roscoe (1894.), met een inleiding over zijn leven door W. E. H. Lecky.
