Winkler Prins Encyclopedie

E. de Bruyne, G.B.J. Hiltermann en H.R. Hoetink (1947)

Gepubliceerd op 28-12-2022

DACTYLUS (versvoet)

betekenis & definitie

is de versvoet in het metrum van de Griekse en Latijnse poëzie, die bestaat uit één lange lettergreep, metende twee morae, en twee korte, metende ieder één mora ( - ◡◡◡de beide ◡◡ kunnen tot een — verenigd worden, dan ontstaat de spondaeus. De eerste lettergreep vormt het sterke maatdeel (thesis): — ◡◡ of – –. Het dactylische rhythme dient, in de vorm van de dactylische hexameter, in de Oudheid vooral voor de verhalende poëzie, in het bijzonder het heldendicht (epos), waarin de lotgevallen van de helden (heroën) bezongen worden; vandaar dat de dactylische hexameter ook versus heroïcus genoemd wordt.

In verbinding met de dactylische pentameter vormt de dactylische hexameter het elegische distichon. De dactylische versmaat heeft een verheven karakter, dat evenzeer hartstocht asj alledaagsheid mist. De hexameter, zoals die bij dichters van de nieuwere tijd in navolging van de antieke hexameter voorkomt, heeft, daar hij op het woordaccent berust, met de antieke hexameter weinig gemeen.

< >