In een Cottrell-afscheider verwijdert men zeer fijne stof- of neveldeeltjes uit gassen met behulp van een electrisch veld. Het veld heeft hierbij twee functies, nl. om de deeltjes eerst te laden en ze vervolgens naar een electrode te laten bewegen.
Men bereikt dit door één van de beide electroden (gewoonlijk de negatieve) als draad of punt uit te voeren. Bij de gebruikte hoge spanning, bijv. 50 000 V gelijkgerichte wisselstroom, treedt dan bij die electrode een stille ontlading op. De gevormde gasionen hechten zich aan de stofdeeltjes, die zich daarop naar de andere electrode begeven. Van tijd tot tijd wordt deze door schudden gereinigd.
Er bestaan 2 hoofduitvoeringsvormen: verticale cylinders met draden in de as, en reeksen van verticale platen waartussen zich rijen verticale draden bevinden. Het Cottrell-proces wordt vooral daar gebruikt, waar stof of nevel zeer fijn verdeeld is en zeer volledig moet worden afgescheiden. Toepassingen zijn het afscheiden van: cementstof uit cementovengassen; vliegas uit rookgassen van met poederkool gestookte ketels; teer uit cokesoven (= stads) gas; metaal bevattend stof uit roostgassen e.d. in metallurgische bedrijven. Grovere deeltjes scheidt men af in cyclonen.Lit.: J. H. Perry, Chemical Engineers Handbook, 2de dr., p. 1867-78.
