of Hoornbladachtigen is de naam van een kleine plantenfamilie, slechts één geslacht, Ceratophyllum L. of Hoornblad, drie cosmopolitische soorten omvattend, die men verwant acht aan de Nymphaeaceeën (waterlelies). Het betreft hier onder water levende, wortelloze planten met kransstandige, kraakbeenachtige, herhaald vorksgewijs gedeelde bladeren.
Van alle bladen van een krans brengt er steeds maar één een zijtak voort. De eenhuizige bloemen zitten in de bladoksels, de mannelijke met een witachtig, 6-12-slippig bloemdek en 10-20 meeldraden, de vrouwelijke met een groenachtig bloemdek en een stamper uit 1 vruchtblad met i hangende, rechte zaadknop. De overbrenging van het stuifmeel geschiedt door het water. De vrucht is een dopvrucht met een blijvende, priemvormige stijl en eventueel twee eerst later uitgroeiende stekels aan de voet.
De kiem in het zaad is zeer merkwaardig, daar het stammetje reeds ver ontwikkeld is en meerdere bladkransen aangelegd heeft, terwijl de hoofdwortel onontwikkeld blijft. In de Nederlandse wateren heeft men twee soorten van Hoornblad, C. submersum L., met lichtgroene, slappe, sterk gedeelde, meestal driemaal gegaffelde en en stekelloze vruchtjes, en C. demersum I.., met steviger, donkergroene, enkel of dubbel gegaffelde bladeren en gestekelde vruchtjes. Tegen de winter maken deze soorten dichtbebladerde lootjes, die zinken en in het voorjaar weer tot nieuwe planten uitgroeien.PROF. DR TH.J. STOMPS.
