Winkler Prins Encyclopedie

E. de Bruyne, G.B.J. Hiltermann en H.R. Hoetink (1947)

Gepubliceerd op 28-12-2022

BUTAAN

betekenis & definitie

C4H10 is de vierde term van de homologe reeks der verzadigde koolwaterstoffen. Behalve het gewone of normale butaan is nog een daarmee isomere koolwaterstof, het isobutaan, bekend.

Beide verbindingen zijn kleurloze gassen, die bij lage temperatuur en hogere druk tot vloeistoffen gecondenseerd kunnen worden. Het normale butaan kookt bij 0,6 gr. C., het isobutaan bij —10,2 gr. C.

Beide vormen komen in grote hoeveelheden in petroleumgassen voor en het mengsel wordt in samengeperste toestand als buta in ijzeren cylinders in de handel gebracht om als kookgas te worden gebruikt, daar waar geen steenkolengas verkrijgbaar is. Verder is de butaanfractie van petroleum een zeer belangrijk uitgangspunt geworden voor de bereiding van tal van stoffen. Door kraken, d.w.z. verhitten op hoge temperatuur, ontstaan butenen, die twee waterstofatomen minder bevatten, zo uit normaal butaan bijv. het buteen en uit isobutaan het isobuteen, beide gassen en homologen van aethyleen. Gemengd met wat isopreen kan isobuteen polymeriseren tot de kunstmatige rubber, isobutylrubber, die om haar geringe gasdoorlaatbaarheid gebruikt wordt voor binnenbanden.

< >