Winkler Prins Encyclopedie

E. de Bruyne, G.B.J. Hiltermann en H.R. Hoetink (1947)

Gepubliceerd op 05-01-2022

Berylliumverbindingen

betekenis & definitie

zijn, behalve enkele mineralen, van weinig betekenis. Zij zijn alle afgeleid van tweewaardig beryllium en vertonen een sterke analogie met de aluminiumverbindingen.

Berylliumoxyde of berylaarde BeO, bereid door de verhitting van het hydroxyde, is een wit poeder, dat pas bij 2570 gr. C. smelt, en bij afkoeling zeer harde kristallen (hardheidsschaal 9) geeft, die als slijpmiddel worden toegepast. Het oxyde wordt ook gebruikt als materiaal voor sterk vuurvaste kroezen. Langs electrolytische weg kan een onzichtbaar hard laagje berylliumoxyde worden aangebracht op zilveren voorwerpen om deze zo tegen krassen te beschermen. Met stikstof geeft beryllium bij 1000 gr. een zeer hard nitride BesN„ dat met water ammoniak geeft.

Berylliumhydroxyde Be(OH)s is een amphotere stof en lost op, zowel in zuren tot zouten, als ook in natron- en kaliloog tot beryllaten. Het is dus een veel zwakkere base dan magnesiumhydroxyde.

Berylliumcarbonaat ontleedt dan ook reeds beneden 100 gr. in oxyde en koolzuur.

Berylliumfluoride is merkwaardig, omdat het een glas kan vormen; het gelijkt daarin op kwarts, Si02, waarvan het afgeleid is te denken door de tweewaardige zuurstofionen te vervangen door de evengrote fluorionen en het vierwaardige siliciumion door het eveneens zeer kleine tweewaardige berylliumion. Berylliumfluoride vormt ook complexe fluoriden: 2KF + Be F, = K2BeFt, isomorf met de sulfaten.

Berylliumnitraat werd naast aluminiumnitraat wel gebruikt om de gasgloeikousjes te impregneren. Lindemaan-glas, een glassoort, die zeer goed zachte Röntgenstralen doorlaat, is lithiumberylliumboraat. Met organische zuren ontstaan vooral de basische zouten, zoals basisch berylliumacetaat Be0.3Be(C2H300), of OBe4(CH,COO)„ waarbij een zuurstofion omringd is door vier berylliumionen in een tetraeder, met de zes acetaatgroepen buiten langs de ribben daarvan. Deze verbindingen zijn zeer merkwaardig,doordat zegemakkelijk vluchtig zijn en oplossen in chloroform e.d., geheel anders dan de meeste zouten, ook dan het minder bestendige normale berylliumacetaat: Be(CH3COO)2.

< >