is een door W. R.
Hamilton uitgesproken algemeen beginsel, hetwelk uitdrukt, dat de beweging, die een stoffelijk stelsel onder de inwerking van een gegeven krachtensysteem gedurende een zeker tijdsinterval t0 tot t1 volvoert, van de (denkbeeldige) andere bewegingen, die het stelsel in dezelfde tijd van de beginstand in dezelfde eindstand zouden overbrengen, is te onderscheiden, doordien de integraal t0∫t1 (T + U) dt (waarin T de kinetische en U de potentiële energie* voorstelt), voor de werkelijk tot stand gekomen beweging berekend, kleiner is dan voor de daarmede vergeleken andere bewegingen (althans voor zover deze weinig van de eerstgenoemde afwijken). Deze formulering, die enkel voor conservatieve systemen (z krachtfunctie) geldt, ondergaat voor niet-conservatieve systemen enige wijziging. Het bewijs berust op de variatierekening (z kleinste werking, Beginsel van de).
