is een toestel, om het s.g. van een stof te kunnen bepalen. Men kan twee soorten onderscheiden:
1. De tegenwoordig haast niet meer gebruikte areometers met constant volume (bijv. van Nicholson en van Fahrenheit);
2. De nog tamelijk veel gebruikte areometers van constant gewicht (volumemeters, densimeters of ook wel, naar hun gebruik, alcoholmeters, melkmeters, zuurwegers enz. genoemd), waarmede men vlug tot op ongeveer 1 pct nauwkeurig het s.g. ener vloeistof bepaalt. Men leest daartoe af, tot welke merkstreep de steel in de vloeistof zinkt. Meestal staat bij de streep direct het s.g., soms in procenten uitgedrukt). Soms is er een tweede schaal om het omgekeerde van het s.g., het zgn. soortelijk volume, direct af te lezen.
Bij alcoholmeters is op de schaalverdeling niet het s.g., maar het gehalte van de alcohol in procenten aangegeven, zodat direct afgelezen kan worden, hoe groot het gehalte van de alcohol aan zuivere spiritus is. Deze getallen gelden alleen bij bepaalde temperatuur, bijv. 15 gr. C. Daarom is in de areometer een thermometer aangebracht en op de schaalverdeling staat aangegeven, hoeveel telkens voor elke graad boven of beneden 15 gr. C. van het percentage afgetrokken of erbij gevoegd moet worden. Vroeger waren deze soort areometers veel in gebruik met verdeling in graden, die echter willekeurig door de uitvinders erop waren aangebracht; zeer bekend was die van Baumé. Er bestaan tabellen, die voor een bepaald mengsel van twee stoffen (bijv.: zwavelzuur - water) voor elke graad van die verdelingen het gehalte van de te meten vloeistof, alsook de correcties voor de temperatuur aangeven.
Voor s.g. boven 1 is in Amerika: aantal graden Baumé = 145-145 X (dichtheid bij 60 gr. F.). In Nederland geldt dezelfde formule, vroeger met 144 voor 145. Eén graad Brix komt met dichtheid van 1 pct suikeroplossing overeen.
De nauwkeurigheid van areometers laat te wensen over. De voornaamste foutenbron is het optreden van capillaire krachten op de plaats, waar de steel van het toestel door het vloeistofoppervlak gaat, welke capillaire krachten verschillend kunnen zijn voor twee stoffen, die wel hetzelfde s.g. bezitten. Er bestaan dan ook nauwkeuriger methoden ter bepaling van het s.g. (pyknometer, balans van Mohr).
