Winkler Prins Encyclopedie

E. de Bruyne, G.B.J. Hiltermann en H.R. Hoetink (1947)

Gepubliceerd op 17-10-2024

ANDIJVIE

betekenis & definitie

(Cichorium Endivia L.) behoort tot de samengesteldbloemigen of composieten. Zij vormen aanvankelijk een dicht rozet van bladeren en later een vertakte bloemstengel met blauwe bloempjes.

Andijvie is zeer gevoelig voor jarowisatie, d.w.z. dat ze bij een lage temperatuur in jeugdtoestand zeer spoedig een bloemstengel vormt. De kweker voorkomt dit doorschieten en teelt daarom in het voorjaar zijn planten bij voldoende warmte.Teelt

De teelt vindt in de wintermaanden plaats onder platglas en staand glas al of niet verwarmd en in het zomerhalfjaar in de volle grond.

Het is mogelijk om direct ter plaatse te zaaien. Echter is het opkweken van de plantjes en het uitzetten daarvan op de gewenste plantafstand meer gebruikelijk. De afstand bedraagt tussen de rijen 30 cm en op de rij 25 cm. Andijvie heeft een korte groeiperiode en wordt daarom met verschillende gewassen gecombineerd. De rijafstand wordt dan bij combinatie aangepast. Andijvie welke vóór de langste dag is gezaaid, schiet gauw door. Koud zaaien en warm droog weer na het planten bevorderen dit.

Het publiek verlangt andijvie met geel hart. Vroeger werd ze daartoe opgebonden of opgestoken en gedurende 14 dagen met de harten op elkaar onder rietmat bewaard. Tegenwoordig doet men dit weinig meer, maar worden ze dichter geplant, waardoor de bladeren vanzelf meer in de hoogte groeien. Andijvie moet schoon, winddroog en ontdaan van oude en gekneusde bladeren worden aangevoerd. Zij wordt per kg geveild. De opbrengst bedraagt gemiddeld voor glas-andijvie 25 000 à 30 000 kg per ha, voor vroege vollegrondsandijvie 36 000 kg en voor late vollegrondsandijvie 50 000 kg per ha.

Rassenkeuze

Men onderscheidt breedbladige en krulandijvie. De breedbladige andijvie wordt algemeen geteeld. De krulandijvie wordt alleen door liefhebbers geteeld. Zij is speciaal geschikt om fijngesneden rauw te worden gegeten. Van de breedbladige rassen zijn de Breedblad volhart, Nummer vijf, Nummer zes en Reuzenkrop over het algemeen in gebruik. In de Breedblad volhart heeft men een zomer- en een winter-type. Er zijn verschillende selecties, welke onder een andere naam voorkomen en een weinig van het grondtype Breedblad volhart afwijken.

Ziekten

De jonge planten kunnen wegvallen door smeul, veroorzaakt door een schimmel Botrytis cinerea. Verder kan oudere andijvie last hebben van bacterierot, bladluis en wortelluis, mijtaantasting, bladvlekkenziekte en rotting door diverse schimmels. Voor bestrijding z plantenziekten.

Betekenis

Andijvie wordt door heel het land heen op alle grondsoorten geteeld. De grootste hoeveelheden komen uit Delfland, Westland, Veur, IJsselmonde en Amsterdam. Aanvoer heeft practisch het gehele jaar door plaats. Van 1935-1940 schommelde de veilingaanvoer tussen 36 en 48 millioen kg. Vóór 1940 was er slechts een geringe export naar Duitsland, terwijl ook een beetje naar België ging. Nog geringer was de import.

IR G. W. VAN DER HELM

Voedingsleer

De calorische waarde van 100 g andijvie is volgens de Ned. Voedingsmiddelen Tabel te stellen op 14 (gew. calorieën).

Eiwit ………….. 2 g

Vet…………….. 0,2 g

Koolhydraten… 1 g

Kalk…………… 0,020 g

Fosfor…………. 0,070 g

IJzer…………… 0,001 g

Aan vitaminen bevinden zich in 100 g andijvie:

a 1200 I.E.

b1 20 γ

c 0,001 g

< >