heet de stof, die ontstaat uit toxine, indien dit aan bepaalde physische en chemische invloeden wordt blootgesteld. Löwenstein (1908) gebruikte formaldehyde, om het toxine, gevormd door de tetanusbacil, zodanig te veranderen, dat het zijn vergiftige eigenschappen verloor, terwijl zijn vermogen om als antigeen te werken, niet werd aangetast.
Ramon (1923), van wien de naam anatoxine afkomstig is, deed hetzelfde met het toxine van de diphtheriebacil. Anatoxine is van grote betekenis voor de immunisatie, ter voorkoming van besmettelijke ziekten, vooral van diphtherie en tetanus. In de Angelsaksische literatuur wordt anatoxine gewoonlijk toxoid genoemd.
