Winkler Prins Encyclopedie

E. de Bruyne, G.B.J. Hiltermann en H.R. Hoetink (1947)

Gepubliceerd op 17-06-2022

Akelei

betekenis & definitie

(Aquilegia) (fam. Ranunculaceeën) is de naam voor overblijvende kruiden met drietallige of dubbeldrietallige bladeren.

De bloemen zijn meestal blauw, maar soms ook paars, rood, geel of wit, regelmatig vijftallig, met gekleurde, bioemkroonachtige kelk en gespoorde kroonbladen met talrijke meeldraden en enige stampers. De bloemen zijn protandrisch (z bloem) en worden hoofdzakelijk door hommels bestoven (z bestuiving). In de sporen wordt nectar afgescheiden. Om deze te bemachtigen zet de hommel zich onder tegen de hangende bloem en drukt daarbij met de buikzijde van het achterlijf in jonge bloemen tegen de geopende helmhokjes, in oudere eerst tegen de rijpe kleverige stempels, zodat kruisbestuiving plaats vindt. Bij uitblijvend insectenbezoek kan ook zelfbestuiving geschieden, doordat het stuifmeel dan vanzelf op de lager staande stempels valt.De ongeveer 30 soorten zijn over Noord-Amerika, Midden-Europa en Azië verbreid. Verschillende (A. vulgaris, canadensis, skinneri, chrysantha, glandulosa e.a.) worden in tuinen, in potten, als snijbloemen en op steengroepen gekweekt. Eerstgenoemde komt o.a. in Nederland en België ook wild of verwilderd voor in bossen en op beschaduwde, grazige plaatsen. De A. longissima is een gekweekte vorm met zeer lange sporen.

PROF. DR A. W. H. VAN HERK.

< >