Winkler Prins Encyclopedie

E. de Bruyne, G.B.J. Hiltermann en H.R. Hoetink (1947)

Gepubliceerd op 17-06-2022

Agnes sorel

betekenis & definitie

(kasteel Fromenteau in Touraine, 1420 of 1422 - Le Mesnil-la-Belle bij Jumièges, 9 Febr. 1450), dochter van Jean Sorel of Soreau, heer van Goudun, kwam in 1444 door toedoen van Etienne Chevalier, secretaris van Karel VII van Frankrijk, aan het koninklijke hof. Tot veler ergernis werd zij de openlijk erkende favoriete des konings, de eerste „maitresse en titre” in Frankrijk.

Ook de gedurfde modes, die zij lanceerde, konden met ieders goedkeuring wegdragen. De invloed die Agnès, of veeleer vrienden als Pierre de Brézé door haar, op den koning uitoefende, is zeker gunstig geweest, al heeft niet eerst zij Karel VII uit zijn vroegere lethargie wakkergeschud. Het is op zijn minst overdreven, haar als diens goede genius op één lijn te plaatsen met Jeanne d’Arc, zoals wel is geschied.Zij voerde een grote staat en ontving van den koning, die haar met geschenken overlaadde, o.m. het kasteel Beautésur-Marne (eens het geliefde verblijf van Karel V), waaraan zij de in ieder opzicht verdiende bijnaam Dame de Beauté dankte. De dauphin, de latere Lodewijk XI, die zich door haar en haar aanhang opzij gedrongen voelde, haatte haar evenwel. Toen zij, na Karel VII vier dochters te hebben geschonken, een natuurlijke dood was gestorven (Jacques Coeur en de dauphin werden er valselijk van beschuldigd haar te hebben vergiftigd), volgde haar nicht Antoinette de Villequier haar als officiële gunstelinge van den koning op. Jean Fouquet heeft in zijn voor Etienne Chevalier geschilderde Madonna van Melun (Museum te Antwerpen) ongetwijfeld een portret van Agnès gegeven. Er is althans een treffende gelijkenis met het bewaard gebleven beeld van haar in 1793 vernielde mausoleum in de kerk van Loches.

Lit.: A. Vallet de Viriville, Agnès Sorel. Étude morale et politique sur le XVe siècle (Paris 1855); P. Champion, Agnès Sorel, la Dame de Beauté (Paris 1931).

< >