is een kijker, draaibaar om twee assen, waarvan de ene, uuras of poolas geheten, evenwijdig loopt met de hemelas, de andere, declimtieas genaamd, loodrecht daarop staat. De kijker zelf is loodrecht op deze laatste geplaatst.
Aan iedere as bevindt zich een verdeelde cirkelboog, waarop het bedrag der draaiing kan worden afgelezen, terwijl aan de poolas, evenwijdig met het vlak van de aequator, een uurcirkel is aangebracht, om de uurhoek van het waargenomen hemellichaam te bepalen; evenzo is op de declinatieas een declinatiecirkel aanwezig, ten einde de declinatie te kunnen aflezen (z sterrenkunde, instrumenten).
