of abrasax is een woord uit de sfeer van het syncretisme. De afleiding is onbekend; zelfs is het onzeker of het niet behoort tot die toverwoorden, die door glossolalie in omloop kwamen.
Het komt nl. in toverpapyri voor. De oude vorm is Abrasax. Irenaeus (Harvey I, 203) verhaalt, dat de gnostische theoloog Basilides (130 na Chr.) aan den vorst der 365 hemelen, waarin de godheid zich openbaart, de naam geeft van Abraxas of Abrasax, omdat dit woord in Griekse letters het getal 365 aanwijst (A = 1, b = 2, r = 100, a = 1, s = 200, a = 1, x = 60). Het is volgens Irenaeus van astrologische oorsprong, komt echter het meest in de toverpapyri voor en werd later door de alchemisten als een geheimzinnig woord in ere gehouden. Men heeft dientengevolge abraxasstenen vervaardigd, stenen, waarin behalve velerlei figuren, het woord abraxas, abrasax of afkortingen daarvan in Griekse letters gesneden zijn. Men onderscheidt de eigenlijke abraxasstenen van de abraxoïden. Of de zgn. eigenlijke abraxasstenen, waarop zich, met allerlei variaties, een figuur bevindt met de armen van een mens, de kop van een haan, ezel of leeuw en met slangvormige poten, met een zweep in de rechter- en een schild of krans in de linkerhand, ooit iets te maken hebben gehad met de Basilidianen is hoogst twijfelachtig. De vele soorten van abraxasstenen zijn afkomstig van dezelfde mensen die de astrologische en toverpapyri afschreven, maar de meeste werden in de Middeleeuwen vervaardigd, om tot talisman te dienen.
