(Oxyuris vermicularis of Enlerobius vermicularis, orde Nematoda of rolronde wormen), algemeen voorkomende ingewandswormen in de dikke darm van de mens, vooral van kinderen. De wijfjes zijn groter (± 1 cm lang) dan de mannetjes (2-5 mm lang).
Als de eieren in de maag van de mens komen, ontwikkelen zij zich snel, de vrijkomende larven gaan naar de dunne en de dikke darm, waar zij spoedig geslachtsrijp worden. De bevruchte wijfjes kruipen naar beneden, naar de anus en door de anus naar buiten. Hier leggen zij haar eieren op de huid bij de anus. Ook met de faeces worden mannetjes en wijfjes uit de darm gedreven. Het rondkruipen der wijfjes veroorzaakt vaak jeuk aan de anus; vooral de kinderen gaan dan krabben, de eieren hechten zich aan hun handen en komen ten slotte met het voedsel weer in de maag, zodat er telkens opnieuw infectie plaats heeft. Bovendien zijn de eieren tegen uitdroging bestand; zij worden, levend, gevonden in het stof in vertrekken, waar besmette personen vertoeven en kunnen zo weer andere mensen besmetten. De aarsmade is zeer verbreid. In Amsterdam werden meer dan 90 pct van een groep kinderen, zowel als van een groep volwassenen, besmet gevonden. Behalve het jeuken aan de anus, bij meisjes soms ook in de schede, behoeven de aarsmaden geen verschijnselen te veroorzaken, maar de jeuk is lastig genoeg om de strijd aan te binden tegen de talrijke wormpjes. Grote lavementen en laxeermiddelen moeten hier naast wormmiddelen toegepast worden. Vooral gentianaviolet wordt aanbevolen. Hygiënische maatregelen (handen wassen, nagels kort knippen, ’s nachts een broekje dragen) zijn belangrijk.Lit.: E. C. Faust, Human Helminthology, p. 459 (Philadelphia 1939).
