Ampère (André Marie), een beroemd wisen natuurkundige, werd den 20ste Januarij 1776 te Lyon geboren. Reeds in zijn kindsheid openbaarde hij zooveel lust in de wiskunde , dat hij op zijn 12de jaar genoeg bekend was met de gronden dier wetenschap om op de school van Daburon te Lyon tot de lessen in de hoogere analysis te worden toegelaten. Zijn vader verloor het leven door den bijl der guillotine, en deze vreeselijke gebeurtenis verlamde eenigen tijd de veerkracht van zijn geest.
De verschijning der kruidkundige brieven van Rousseau deed hem ontwaken uit zijne sluimering, en hij begon zich toe te leggen op de botanie. Terwijl hij te Lyon door private lessen in zijn onderhoud voorzag , wijdde hij zich vervolgens, aangespoord door de geschriften van Lavoisier, aan de studie der natuur- en scheikunde. Reeds in 1801 ontving hy eene benoeming als hoogleeraar in die vakken te Bourg, en hij begon met gebrekkige werktuigen proeven te doen. In dien tyd schreef hij zijn “Essai sur la théorie mathématique du jeu,” en hy werd eerste hoogleeraar aan het Lyceum te Lyon en in 1806 repetitor aan de Polytechnische school te Parys. In 1809 verkreeg hy het hoogleeraarsambt in de analysis en mechanica, en in 1814 werd hij lid der Academie. Zijne natuurkundige onderzoekingen van dien tijd strekken zich vooral uit over het magnetismus en de electriciteit. Hij wedijverde hierin met Oerstedt en verwierf zich door zijne electro-dynamische theorie een duurzamen roem. Onderscheidene geschriften, die daarop betrekking hebben, werden door hem uitgegeven, zoo als “Receuil d’observations électro-dynamiques” (Parijs 1822), “Précis de la théorie des phénomènes électro-dynamiques” (Parijs 1824), “Théorie des phénomènes électro-dynamiques” (Parijs 1830), enz. In 1824 werd hij benoemd tot hoogleeraar in de proefondervindelijke natuurkunde aan het Collége de France, en hij overleed den 10den Junij 1836 op eene reis te Marseille. Zjjn zoon Jean Jaques Antoine Ampère, hoogleeraar in de Nieuwe letterkunde aan het Collége de France te Parijs en medelid van de Fransche Academie, werd den 12den Augustus 1800 te Lyon geboren. Hij ontving zijne eerste opleiding te Parijs en reisde vervolgens door Frankrijk, een gedeelte van Spanje, Italië en Duitschland en zelfs door Denemarken, Noorwegen en Zweden. Na zijn terugkeer in zijn vaderland (1829) hield hy letterkundige voorlezingen in het Athenaeum te Marseille. In 1831 verving hij als hoogleeraar Andrieux aan het Collége de France en Villemain aan de Sorbonne. Ampère was zeer bekend met de Duitsche en Nederlandsche letterkunde, maar ook het verre Oosten was niet uitgesloten van den kring zijner studiën, zooals zijne opstellen over China, Perzië, Indië, Egypte en Nubië bewijzen. Ook heeft hij in 1840 met Merimée een togt gedaan naar den Levant. Zijne bekendheid met de klassieke en Zuid-Europésche letterkunde blijkt uit zijn werk “La Grèce, Rome et Dante” (Parijs .1850). Vele belangrijke opstellen van Ampère zijn geplaatst in de “Revue des Deux Mondes.” Eindelijk vermelden wij van zijne overige schriften: “Discours sur l’histoire de la poésie (Paris 1830),” “Discours sur la littérature française dans ses rapports avec les littératures étrangères (1832),” “Histoire littéraire de la France avant le 12me siècle (1839)”, “Sur la formation de la langue française (1841)” en “César, scènes historiques (1859)”. Hij overleed in 1864.
