Aeolipila of Aeolus-bal. Onder dezen naam beschrijft omstreeks 120 jaren vóór Christus Heron van Alexandrië een toestel, dien men als eene eerste proeve mag beschouwen, om door stoom regtstreeks eene omwentelende beweging te doen ontstaan, iets dat men tot nu toe nog niet in toepassing heeft kunnen brengen.
De aeolipila is een holle metalen bol, die zich tusschen twee verticale punten kan omdraaijen, terwijl hij tevens voorzien is van onderscheidene horizontaal geplaatste buizen. Deze zijn aan de uiteinden gesloten maar aan dezelfde zijden met gaatjes voorzien, wier assen horizontaal zijn gesteld, terwijl hunne vlakken elkander snijden in de omwentelingsas. Wordt nu die bol beneden de buizen met water gevuld en vervolgens verhit, dan doet de stoom, die door de openingen der buizen wegstroomt en als het ware tegen de dampkringslucht stuit, den bal omdraaijen.
